Mineral o'g'itlar

Mineral o'g'itlar 8-sinf Kimyo fani darsligi asosida 50-mavzu Reja: 2 3 Mineral o'g'itlar 1 Mineral o'g'itlar Fosfor o'simliklar hayotida Qishloq xo'jaligi ekinlaridan yuqori hosil olishda mahalliy o'g'itlar bilan bir qatorda mineral o'g'itlarning ahamiyati ham juda katta. O'simliklarning normal hayot kechirishi uchun uglerod, vodorod, kislorod, azot, fosfor, kaliy, kalsiy, magniy, temir kabi elementlar zarur. O'simliklarning kimyoviy tarkibi tahlil qilinganda ularda kimyoviy elementlar davriy sistemasidagi 70 ga yaqin element mavjud ekanligi aniqlangan. O'simliklar uchun ko'proq miqdorda zarur bo'ladigan elementlar makroelementlar. Ozroq miqdorda kerak bo'ladigan elementlar esa mikroelementlar deb ataladi. Mikroelementlar - Fe, Mn, B, Cu, Zn, Mo, Co. Makroelementlar - C, O, H, N, P, S, Mg, K, Ca; Azot, fosfor va kaliy elementlari o'simliklar uchun muhim ahamiyatga ega bo'lib, ko'p miqdorda kerak bo'ladi. Shuning uchun bu elementlarni o'simliklar o'zlashtira oladigan moddalar ko'rinishda ko'proq ishlab chiqarish zarur. O'simliklarda azot yetishmaganda uning o'sishi kechikadi. Barglari ochyashil bo'lib qoladi, hatto sarg'ayib ketadi. Fotosintez jarayoni buziladi. Bu o'simliklarning hosildorligini keskin kamaytirib yuboradi. Fosfor o'simliklar hayotida zarur bo'lgan oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida ishtirok etuvchi moddalar tarkibiga kirib, o'simlikning o'sishi va rivojlanishi uchun katta ahamiyatga ega. Nemis olimi. Agrokimyo faniga asos solgan, o'simliklarning mineral oziqlanish nazariyasini taklif etgan, tuproqqa mineral o'g'itlar solish yo'li bilan madaniy o'simliklar hosildorligini oshirishga doir tavsiyanomalar bergan. Yu.Libix (1803-1873) Kaliy o'simliklarda sodir bo'ladigan fotosintez jarayonini tezlashtiradi. va hokazo. Uglevodlarning to'planishini jadallashtiradi. Masalan, qandlavlagida shakarni, kartoshkada kraxmalni, g'o'zada paxta tolasi - sellulozani Temir o'simlikda azot, fosfor va kaliyning o'zlashtirilishini tezlashtiradi. Mis, rux va marganeslar o'simlikda sodir bo'ladigan oksidlanishqaytarilish jarayonlarini tezlashtiradi. Mis, rux va marganeslar o'simlikda sodir bo'ladigan oksidlanish qaytarilish jarayonlarini tezlashtiradi. Agar o'simlikka keragidan ortiqcha o'g'it berilsa, uning ortiqcha miqdori o'simlik organizmida to'planib qoladi. Bunday o'simliklardan olingan mahsulotlar iste'mol uchun umuman yaroqsiz hisoblanadi. Mineral o'g'itlar O'simlik tarkibi Organik moddalar Noorganik moddalar oqsil Yog' uglevod Nuklein kislotalar H, O P, N, K, Ca, Mg, Fe, Mn, Cu, Zn C, O, H, N, P, S C, O, H C, O, H C, O, H, N, P Mineral tuzlar suv mikroelementlar makroelementlar Fe, Mn, Cu, Zn, Cr va boshqalar. C, O, H, N, P, S, K, Ca, Mg Elementlarning o'simliklar hayotidagi roli va ahamiyati. Azot N Azot barcha o'simliklar uchun asosiy ozuqa elementi hisoblanadi. O'simlik tarkibida azot ozuqa elenemtlari: oqsil va boshqa vita'minlarning, ayniqsa B vita'minlari guruhining hosil bo'lishiga yordam beradi. Azot yetishmagan yerdagi ekinlar bargi och - yashil rang, ba'zi ekinlarda (turp, karam, makkajo'xori) sariq - qizil dog'lar, barglari juda kichik, yupqa, gullari nimjon, shoxlari mayda, mevasi muddatidan ...