Molibden va volframning olinishi, birikmalari va xossalari

MOLIBDEN VA VOLFRAMNING OLINISHI ,BIRIKMALARI VA XOSSALARI Reja: Kirish I bob 1.1 Molibden va volframning davriy sistemadagi o'rni . 1.2 Molibden va volframning tarqalgan birikmalari 1.3 Ularning fizik va kimyoviy xossalar II bob 2.1 Molibden va volframning olinishi . 2.1Ularning ishlatilishi 3.1 molibden va volframning izopolianionlari MOLIBDEN Molibdenning kimyoviy belgisi Mo bo'lib, lotincha nomi - Molybenum deb ataladi (molibden - kurgoshinning grekcha nomidan olingan yoki kora rang degan ma'noni anglatadi). U davriy sistemaning VI davr, VI guruhida joylashgan. Uning nisbiy atom massasi 95,94 ga, yadro zaryadi esa 42 ga teng (yadrosida jami 42 ta proton va 54 ta neytrondan iborat). Uning atom tuzilishi KLM 4s24p64d55s1 ga, nisbiy elektromanfiyligi esa 1,8 ga teng. yer pustlogida molibdenning miqdori 0,003% (ba'zi adabiyotlarda 0,001% ga) yaqin bo'lib, u tarkok element hisoblanadi. volfram . Volfram (Wolfram) elementlar davriy sistemasining 6 davr, VI gruppaning qo'shimcha guruppasida joylashgan 24 chi d element bo'lib, uning atomini tuzilishi kuyidagicha: KLMN5s25p65d46s2. Nisbiy atom massasi - 183,85. nisbiy elektromanfiyligi 1,7 ga teng. Volfram yer pustlogining 0,007% tashkil etadi, uni 1771 yilda SHeeli topgan. Volframning beshta tabiiy izotopi va 12 ta sun'iy izotopi ma'lum. Volframning eng muhim rudalari volframat kislota H2WO4 ning tuzlari - volframatlardir Molibden minerallaridan eng muhim molibden yaltirogi yoki molibdenit MoS2 dir; Vulfenit PbMoO4 kamrok uchraydi. Molibden minerallari AKSH ning Kolorado shtatida ko'p uchraydi; oz miqdorda Arministonda, Norvegiya, YAponiya va Avstraliyada kazib olinadi. 1778 yilda SHeele molibdenitga nitrat kislota ta'sir ettirib molebdat kislota hosil qiladi. Molibdent elementi xolida fakat 1782 yilda Xelm (Gelm) tomonidan hosil kilindi. Molibdenning oltita izotopi bor: 98Mo (23,35%), 96Mo (16,5%), 95Mo (15,70%), 100Mo (9,62%), 97Mo (9,45%) va 94Mo (9,12%) va 11 ta sun'iy izotopi olinganligi ma'lum. Volframning eng muhim rudalari volframat kislota H2WO4 ning tuzlari - volframatlardir. Tabiatda temir va marganets volframatlar izomorf holda uchraydi, uni xFeWO4 * uMnWO4 yoki, qisqa (Fe, Mn) WO4 shaklida yozish mumkin. Tabiatda kalsiy volframat CaWO4 xam uchraydi, u sheelit deb ataladi. Volfram konlari MDX da ko'p joylarda, masalan O'zbekistonda va Kirgizistonda bor, chet mamlakatlardan Xitoy, Portugaliya va Birmada uchraydi. FIZIK -KIMYOVIY XOSSALARI Toza molibden yaxlit holatda kumush kabi ok metall (lekin kukun xolida kulrang tusli) u fakat yuqori temperaturadagina bolgalanadi va chuziladi, lekin elektr tokini juda yaxshi o'tkazadi. Uning zichligi 10,3 gsm3 ga teng. Mexanik jihatdan molibden yaxshi ishlana oladigan metall; uning moos shkalasidagi qattiqligi 5,5 ga teng. Odatdagi temperaturada molibden havoda barqaror bo'ladi, havo kislorodi bilan fakat yuqori temperaturadagina reaksiyaga kirishib, molibden VI oksidini hosil qiladi yoki bu ...