Neft va gazni komponentlarga ajratish usullari

Neft va gazni komponentlarga ajratish usullari Reja: Neftni haydash va rektifikastiyalash. Neft mahsulotlarini ekstrakstiya usuli bilan tozalash va ajratish. Neft va gazni absorbstiya usullarida tozalash. Neft va gaz mahsulotlarini tahlinini yengillashtirish maqsadida har xil usullar qo'llaniladi. Ulardan kimyoviy tarkibi va molekulyar og'irligi bo'yicha ajratishdir. Neftni ajratish va uning tarkibidan turli uglevodorod guruhlari komponentlarni ajratish uchun kimyoviy va fizikaviy usullardan usullar quyidagilardir. Neftni haydash usullari. Rektifikatsiya usullari. Ekstraksiya usullari. Absorbsiya. Absorbsiya usuli ularning turlari. Kristallizatsiya usuli. Kimyoviy usullar bir xil reaksiya qobiliyatiga ega bo'lgan komponent ajralishi fizikaviy usullarga quyidagilar kiradi. Keyingi vaqtlarda neft va gaz mahsulotlarini komponentlarga ajratish va ularni tozalashda kristallash, sublimatlash, ekstraksiya va haydash usullardan foydalaniladi. Shuningdek neftning kimyoviy tarkibini tekshirish, uning murakkab tuzilishiga ega ekanligi, hamda har xil haroratlarda ularning har bir komponentining alohida qaynash harorati mavjud ekanligi ma'lum bo'lib qoldi. σeft komponetlarini, qismlarga bo'lish, hamda uni ajratib olishning bir qancha fiгikaviy va kimyoviy usullari mavjud. Molekulyar massasi bo'yicha neft komponentlarini ajratib olish uchun asosan haydash usulidan foydalaniladi (jadval). Haydashning eng muhim turlari quyidagilardir. Oddiy bosim ostida haydash Kichik bosim ostida haydash ya'ni vakuumda haydash. Suv bug' i bilan haydash. Murakkab haydash (rektifikatsiyali haydash). Neftni haydash va rektifikatsiyalash Neft mahsulotlarini haydash usuli bilan tozalash, ularning qaynash haroratidagi farqqa asoslangandir. Haydash usulida bir-birida aralashadigan suyuq moddalarni yoki suyuq neft mahsulotlarni qattiq moddalardan (ularning eritmalarida) ajratiladi. Haydash usulida 120-130 0C qaynaydigan moddalarni tozalashda yoki bir-biridan ajratishda suv sovutkichlardan shiddat bilan o'tkaгiladi, 1γ0 0C dan yuqori haroratda qaynaydigan moddalarni tozalash va ajaratishda suv sovutkichidan suvni sekinlik bilan o'tkaгamiг. Aks holda harorat farqi kattaligi natijasida moddalarni ajratishda va esa, havo sovutkichlardan - oddiy shisha naylardan foydalaniladi. Moddalarni qaynash harorati orasidagi farqi katta bo'lsa, ularni oddiy haydash usuli bilan ajratib olinadi. Avval past haroratda qaynaydigan modda ajratib, keyin yuqori haroratda qaynaydigan modda haydashda yoki qattiq modda ajralib kristallanib qoladi. Moddalarning qaynash haroratidagi farq unchalik katta bo'lmaganda, avval past haroratda qaynaydigan I modda haydaladi. Bu birinchi fraksiya deyiladi va uni alohida ajratib olinadi. Harorat ko'tarila boshlag'ich yig'gich kolbani almashtiramiг, bunda harorat asta ko'tarilib, yuqori haroratda qaynaydigan (II modda) ham qo'shilib haydala boshlaydi bu II fraksiya deyiladi. Huddi shunday uchinchi martta harorat ko'tarilishi bilan yig'gich kolba almashtiriladi va toгa ikkinchi modda ajraladi bu II fraksiyadir. Demak bunda avval I modda haydaladi, ya'ni aralashma uchta fraksiyaga bo'linadi (1-rasm). Bu fraksiyalab haydash deyiladi. 1-rasm. Oddiy haydash qurilmasi Moddalarning qaynash haroratidagi farq qancha kichik bo'lsa, I va II modda shuncha kam va aralashma shuncha ko'p bo'ladi (2-rasm). 2-rasm. ...