Neft va tabiiy gaz mahsulotlarini optik xossalari

Mavzu: Neft va tabiiy gaz mahsulotlarini optik xossalari Mavzu: Neft va tabiiy gaz mahsulotlarining optik xossalari Reja: 1. Moddalarning sindirish kо'rsatgichi va uni aniqlash. 2. Alkanlarning molekulyar refraksiyasi. 3. Neft mahsulotlarining optik aktivligi. 4. Moddalarning solishtirma buruvchanligi. Moddalarning sindirish kо'rsatgichi va uni aniqlash. Alkanlarning molekulyar refraksiyasi Neft va neft mahsulotlari tarkibini amaliyotda tez aniqlash va ularni sifatini nazorat qilishda optik xossalari ishlatiladi. Bulardan moddalarning sindirish kо'rsatgichi, molekulyar refraksiya va dispersiyalardir. Sindirish kо'rsatgichi va molekulyar refraksiya. Moddalarni identifikatsiya qilishda va ularning tozaligini aniqlashda sindirish kо'rsatkichi p dan foydalaniladi. Nur optik jihatdan zichligi kam bо'lgan muhitdan optik zich muhitga o'tayotganda uning tezligi о'zgaradi va nur sinadi, ya'ni refraksiyaga uchraydi. Sindirish kо'rsatkichi haroratga va yorug'lik tulqinining uzunligi (dispersiya)ga bog'liq. Haroratning 1°C ga kо'tarilishi ish kо'rsatkichi aniqlanayotgan modda natrii alangasining sariq spektr chizig'i tomoniga qо'yiladi (O-chizigi, 589 tp). Hororat va tо'lqin uzunligi (yoki spektr chizig'i) sindirish kо'rsatkichi indeksi bilan belgilanadi, masalan p25. Siklik birikmalarning sindirish kо'rsatgichi alifatik birikmalarni sindirish kо'rsatgichidan kattaligi bilan farq qiladi. 1(Sikloalkanlar sindirish kо'rsatgichlari ularning oralig'ida joylashgan. (geksan 1,3759, siklogeksan 1,5262, benzol 1,5011). Moddalarning sindirish kо'rsatkichi refraktometrlar yordamida aniqlanadi. Kо'p hollarda laboratoriyalarda Abbe refraktometri ishlatiladi. Bu asbob (1- rasm) oddiy tuzilgan bо'lib. u bilan ishlash oson va tekshirish uchun ozgina (1-2 tomchi) modda kerak bо'ladi. Refraktometrdagi moslama orqali ma'lum darajagacha isitilgan suv о'tkazib, uning prizmalarini isitish va termometir orqali haroratni kuzatib turish bilan aniqlashni har xil harorotda olib boriladi; prizma bloki ochilib, pastki prizma (8) yuzasiga pipetka bilan bir tomchi gekshirilayotgan suyuklik tomiziladi va blok yopiladi. Refraktometrning oynasi yaxshi yorug' tushadigan holatga keltirilib, asosiy о'rnashtiruvchi vint (6) kо'rinayotgan maydonni bir qismi qorong'ilashguncha buraladi. Kompensator (2) esa qorong'i chegaro keskin ajrolguncha va sо'gra asosiy о'rnashtiruvchi vint (6) okulyatordagi chiziqlarning uchrashgan nuqtasiga chegara d necha marta qaytariladi. Prizmalarning yuzasi oldin organik erituvchilar bilan hо'llangan paxta, sо'ngra quruq paxta bilan artib qо'yiladi. Abbe refraktometrining umumiy kurinishi. 1-yotsoriyarim sharli о'lchovchi soshots, 2,9- maxoviklar, 3- pastki yarim sharli ulchovchi soshots, 4- yoritgichlar kuzgu, 5- shkalalarni yorituvchi ko'zgu, 6 - tuynuk, 7- ko'rish turbasi, 8-okulyar, 10-termometr, 11-kutticha, kalit uchun tirsish. Molekulyar yoki solishtirma refraksiya molekuladagi hamma elektronlarning qutblanishini kо'rsatadi. Uning qiymata haroratga, bosimga va moddaning qattik, suyuq, yoki gaz) holatiga bog'liq emas. Refraksiya addiktiv xossa bо'lib, molekulyar refraksiya shu molekulani tashkil qilgan atomlar va ularning tarkibiy qismlari (bog', halqalar) refraksiyasining yig'indisiga teng bо'ladi. Tuyingan uglevodorodlarning refraksiyasi Biror gomologik qatorni olsak, CH2 guruhga doimo bir xil refraksiya to'g'ri keladi. Har qaysi CH2 gruppa uchun о'rtacha 5,65 molekulyar refraksiya ...