Nometall elementlar kimyosi

Nomеtall elеmеntlar kimyosi Rеja: Mеtallmaslarning umumiy xossalari. Mеtallmaslarning fizik xossalari. Mеtallmaslarning kimyoviy xossalari. Mеtalmaslarning ishlatilishi. Davriy sistemada ma'lumqi to'qqizta vertiqal gruppa bor, ulardan bittasi nolinchi gruppa bo'lib, unda inert gazlar joylashgan. Nolinchi gruppadan oldin UP gruppani qo'radigan bo'lsaq. Bu gruppaning asosiy gruppachasida tipiq elementlar ftor va hlor toq qator elementlari-brom, yod va astat joylashgan. Davriy sistemada metalmaslar asosan SH-USH gruppaning asosiy grupachalariga joylashgan, SH gruppada tipik element Bor, 1U gruppada tipiq element uglerod va kremniy, U gruppaning asosiy gruppachasidagi sur'ma va vismutdan tashqari barcha elementlar hamda U1 gruppaning asosiy gruppachasidagi poloniydan tashqari hamma elementlari metalemaslar jumlasiga qiradi. Har qaysi gruppada bir gruppachada joylashgan elementlarning hossalari, bir-biriga juda o'hshash bo'ladi. Har qaysi asosiy gruppachada yuqoridan pastga tomon (atom massasining ortib borishi bilan) elementlarning metalliq hossalari kuchayib, metalemaslik hossasi zaiflashib boradi. Bor, uglerod, instrumental va abraziv materiallar. Bor, uglerod formulasi 1S22S22P1 tabiatda borat kislota H3BO3 bura Na2B4O7 va ba'zi boshqa birikmalar tarkibiga qirgan holda uchraydi. B2O3 + 3Mg = 3MgO + 2B Bu reaksiya 200 C dan yuqori haroratda boradi. Bor to'q qo'ngir tusli ququndir: Bor metallurgiyada po'latni legirlash uchun, Shuningdek ba'zi qotishmalar ishlab chiqarishda ishlatiladi. Yuqori haroratda bor ko'pgina metallar va metalloidlar bilan birikadi. Borning metallar bilan hosil qilgan birikmalari boridlar deb ataladi Mg3B2 shular jumlasidandir. Bor 1200 C dan yuqori haroratda azot bilan birikib, bor nitrid hosil qiladi 6*106 -7*106 qnm2 bosim va 1600-1800 C haroratda bor nitrid o'ta qattiq modda bo'lib qoladi. Bor yoki B2O3 ni elektr pechida 2500 C haroratda ko'mir qo'shib qizdirish yo'li bilan bor qarbid (V4S) ning yaltiroq qora qristallari hosil qilinadi, bor qarbidining zichligi 2,52 ga teng. Bor qarbid qattiqligi jihatdan olmosga yaqinlashib boradi. Bor qarbid yadro tehnikasida reaktorlarning tartibga solib turuvchi sterjenlari tayorlash uchun ishlatiladi. Bor vodorod bilan to'gridan-to'gri reaksiyaga kirishmaydi, ammo magniy borid Mg3B2 ga hlorid kislota ta'sir ettirilganda har hil vodorod boridlar aralashmasi B2 H6 B4 H10 ( gazlar) B4H9 B6 H10 (suyuqliklar), B10H14 (qattiq modda) hosil bo'ladi. Ular boronlar deb ataladi. B2H6 + 3O2 = B2O3 + 3H2O + 2O 35 qj Suv ta'sirida boronlar oson parchalanadi, B2H6 + 6H2O = 6H2 + 2H3BO3 Eng oddiy boronlar zaharli, juda qo'lansa hidlidir. Boronlardan polimerlar ishlab chiqarishda Shuningdek raqeta yoqilg'isi sifatida foydalanish mumkin. Bor havoda ishqor bilan qo'shib suyuqlantirilganda metaborat kislotaning tuzi hosil bo'ladi. 4B + 4KOH + 3O2 = 4KBO2 + 2H2O Borot kislota terini oshlash, sir va bo'yoqlar tayorlash uchun va konserva sanoatida ishlatiladi.Metallarning sirtini oksidlardan tozalash uchun bura ishlatiladi. Bura ...