Organik birikmalar sentezi faniga kirish Reja: 1. Organik kimyoni o'rganish sabablari. 2.Ularni tabiatda tarqalishi 3.Ularni anorganik kimyodan farqi 4.Organik kimyoni o'rganishni ahamiyatini tushuntirish Organik kimyo fani uglevodorodlar va ularni hosilalari o'rgatuvchi fandir shuning uchun organik moddalarni tashkil qiluvchi uglerod hosilalari kimyosi deb ataladi. Organik kimyo fanini o'rganish kelajak agronom, o'simliklarni himoya qilish va qishloq xo'jalik mahsulotlarini saqlash va biokimyo, agrokimyo, o'simliklarni himoya qilish. Mikrobiogiya fanlarini o'rganishga asos bo'lib xizmat qiladi. Bundan tashqari organik moddalarni qaysi darajada foydali yoki zararli tomonlari bilan tanishadilar. Organik moddalar kishilarga qadimdan ma'lum bo'lib ular o'simliklarda moy, shakar,boyoqlar olishni yoglarni ishqorlar bilan qaynatib sovun olganlar, mevalarni bijgitishdan sirka, spirt olishni bilganlar va ulardan foydalanganlar. Hindistonda, yepinitla boyoq moddalarni olish va boyashni bilganlar. Lekin organik moddalar aralashma xolida ishlatilib kelingan. IX asrda arab alximiklari sirkadan sirka kislota, musallasdan sof etil spirtni olishga muyassar bo'ldilar. Ammo organik moddalarni sof holda olish va o'rganish XVII organik va XIX asrning boshlarida kuchaydi. Shu davrga kelib o'simliklardan organik kislotalar (oksalat, limon, olma, sut) ajratib olishga muyassar bo'ldilar, yoglarni asosini glitsirin tashkil qilishini aniqladilar. hayvonlar siydigi gippur kislotasi, odamlarnikida esa mochevina va mocha kislotalari borligi aniqlandi va x.k. Shunday qilib birinchi marta shved olimi Gertsidlius 1827 y organik birikmalar va organik kimyo ta'rifini fanga kiritdi. Bertsillius fikricha organik moddalar organizmda faqat «iloxiy kuch» tomonidan hosil qilinadi, tashqaridan hosil bo'lmaydi degan xulosaga keladi Ammo 1828 yili nemis kimyogari Bertsillius shogirdi Veler.F. anorganik modda ammoniy tsianatdan hayvon organizmda hosil bo'ladigan mochevinani sintez qiladi. 1845 yili ko'mir, oltingugurt, xlor va suv aralashmasidan kolbe sirka kislota sintez qiladi. 1854 yili Bertlo yog sinfiga kiruvchi modda sintez qiladi. 1862 yili Butlerov shakarga o'xshagan moddani oxakli suv va farmalindan sintez qiladi va x.k. Yuqoridaga barcha ixtirolar vitolistlar ta'limotiga zarba beradi. Shunday qilib XIX asr boshlarida yuzlab yangi moddalar sintez qilish davri bo'ldi. Endilikda bularni tartibga solish va kimyoviy qonuniyatlarga asoslangan nazariyalar paydo bo'ldi. Ulardan tiplar, radikallar va nihoyat Butlerovning tuzilish nazariyasi. Yuqoridagi organik kimyo fanidagi yozilgan va o'zini to'plagan tajribalariga asoslanib 1961 yili A.M.Butlerov o'zining tuzilish nazariyasini yaratdi. Organik modda molekulalaridagi atomlar tartibsiz emas, balki ma'lum izchillikda tartibda joylashgan bo'ladi. 2.Moddalarning fizik va kimyoviy xossalar ularni tarkibi va tuzilishiga bog'liq. 3.Molekula massasi va tarkibi bir xil ammo xossalari har xil bo'lgan moddalarda izomeriya hodisasi mavjud. 4.Organik moddalarda uglerod atomi xar doim turt variantli bo'ladi. 5.Organik moddalarni tuzilishiga karab, ularni kimyoviy xossalarini oldindan bilish mumkin. 6.Xar bir modda yagona bir formaga ega bo'ladi. 7.Molekulalarni tashkil qiluvchi atomlar bilan ma'lum ...

Joylangan
11 May 2024 | 07:58:48
Bo'lim
Kimyo
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
28.36 KB
Ko'rishlar soni
81 marta
Ko'chirishlar soni
6 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
30.03.2025 | 00:06
Arxiv ichida: doc
Joylangan
11 May 2024 [ 07:58 ]
Bo'lim
Kimyo
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
28.36 KB
Ko'rishlar soni
81 marta
Ko'chirishlar soni
6 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
30.03.2025 [ 00:06 ]
Arxiv ichida: doc