Polikondensatlanish

Polikondensatlanish Reja: 1. Gomo- va geteropolikondensatlanish. 2. Monomerlar funksional guruhlari va paydo buladigan bu- ginlar. 3. Polikondensatlanishning bosqichlari. 4. Polikondensatlanishning texnologik usullari. Polikonensatlanish reaksiyasiga kirisha oladigan monomerlar tarkibida ikki xil funksional gruppa o'zaro reaksiyaga kirishib molekula koldiklarini bir - biriga tikadi(boglaydi) Polikondensatlanish reaksiyasiga tarkibida ikki yoki undan ortik turli funksional gruppalar bor moddalar kirisha oladi. Agar monomer tarkibida ikkita funksional gruppa (bifunksional)bulsa, chiziqsimon polikondensatlanish jarayoni bo'lib, chiziqsimon polimer hosil bo'ladi.Bunday reaksiyaga aminokislotalar aminospirtlar va oksikislotalarning polikondensatlanish misol bula oladi. Misol tarikasida e-aminokapron kislotadan polikaprolaktam hosil byolishini kuramiz. NH2 -(CH2 )5 -COOH+NH 2 -(CH 2 ) 5 COON--NH2(CH2)5CONH(CH2 )5 COOH+H 2 O bosqichma bosqich molekula usib boradi va natijada umumiy holda n NH 2 (CH 2 ) 5 COOH -- NH 2 (CH 2) 5 CO [ NH (CH 2) 5 CO]n -2 NH(CH 2 ) 5 COOH+(n-1) H 2O Agar bir moddaning uzida har xil funksional atomlar guruhi bulsa,ular o'zaro ta'sirlashib yuqori molekulyar birikma hosil kilsa bunday jarayon 2 gomopolikondensatlanish 0 deyiladi.Bu jarayonni umumiy tenglama bilan ifodalash mumkin. a-A-v+a-A-v -- a - A-A-v + n*a - A-v --a-A(A) n-2 - A-v -av + av Agar polikondensatlanish reaksiyasida ikki turdagi bir xil funksional atomlar guruhi bor birikmalar katnashsa, bunday jarayon geteropolikondensatlanish deyiladi.Misol tarikasida adipin kislo-taning etilenglikol bilan polikondensatlanishini kuramiz. NOOS-(SN 2) 4 - SOON + NO-(SN 2) 2 -ON -- -- NOOS(SN 2 ) 4 - SOO(SN 2 ) 2 ON + N 2 O bosqichma bosqich molekula usa boradi va natijada chiziqsimon poliefir hosil bo'ladi n NOOC (SN 2 )4 SOON + p * NO (SN2 )2 ON -- NOOC (SN 2) 4 SO [ O(CH 2) 2 OCO(CH 2) 4 CO] n- 1 O(CH 2) 2 OH+ n- 1 (H 2O) Umumiy holda n*a -A -a + n*v - V*v -- aA(AV)n-1 Vv -av Polikondensatlanish jarayonida ikkitadan ortik funksional atomlar guruhi bo'lgan monomerlar katnashsa,fazoviy tursimon tuzilishga ega bo'lgan polimerlar hosil bo'ladi. Shunday qilib monomerlarning funksional guruhlari kuyidagilar bo'lishi mumkin. -ON gidroqsil guruhi -SOON karboqsil -NH 2 amin -N=C=O izotsionat va boshqalar Polikondensatlanish natijasida hosil bo'lgan polimerning nom- lanishi ko'p vaqt buginlar aro bog'lanishdan bog'liq bo'ladi. Buginlararo bog'lanish hosil bo'lgan birikmalar - O - Oddiy poliefir - S - O - Murakkab poliefir O -NN-SO- Poliamid O - S - NH - Poliuretan O | -O-Si-O- Polisiloksan | Polikondensatlanishning asosiy bosqichlari polimerlanish jarayoniga uxshab,polikondensatlanish jarayoni xam uch bosqichdan iborat: 1)Zanjirning hosil bo'lishi.Reaksiya muhitining uzida funksiona guruhlar bir biri ...