Polimerlarning eritmalari

Polimerlarning eritmalari Reja: 1. Polimerlarning erish qobiliyati. 2. Polimerlarning bo'qishi. Bo'qish darajasi. 3. Polimer eritmalari termodinamikasi. 4. Polimerlarning suyultirilgan eritmalari. 5. Polimer eritmalarining kovushokligi. 6. Polimerlarning konsentrlangan eritmalari. yuqori molekulyar birikmalar yoki polimerlar eritmalari, deb shunday eritmalarga aytiladiki ular makroskopik jihatdan bir xil ikki va ko'p komponentli termodinamik muvozanat sistema bo'lib, tarkibida bir va undan ortik yuqori molekulyar birikma va past molekulali erituvchi yoki erituvchilar aralashmasidan tashkil topgan bulsa. Polimerlarni olish, ularni qayta ishlash hamda tayyor mahsulot olish hozirgi zamon texnologik jarayonlari polimerlar eritmalarini olish va ulardan foydalanishga asoslangan. yuqorimolekulyar birikmalar eritmasining hozirgi zamon nazariyasi amorf polimerlarning jarayonini (kuyi)molekulyar suyuqliklarning o'zaro aralashish jarayoni kabi deb karaladi. Kuyi molekulyar ikki suyuqlikning aralashish jarayoni va polimerning erishi orasidagi o'xshashlik yuzaki emas,ular bir biriga uxshaydi, lekin chiziqsimon polimerkuyi molekulyar moddalarning erishiga nisbatan, erishdan avval bukadi.Bo'qish jarayonida polimer erituvchini uziga yutadi, polimer namunasining xajm va ogirligi ortadi, uzining mikroskopik bir xilligini yukotmagani holda polimer yumshoq chuziluvchan bo'lib koladi.Kuyi molekulyar birikmalarning polimerga diffuziyalanishi polimerning tuzilishiga bog'liq : Agar polimer amorf bulsa, kayishkok makromolekulalar segmentlarining issiqlik harakati natijasida govaklar ko'p hosil bo'lgan bo'lib, suyuqlikning yutilishi ortadi. Bunda suyuqlik molekulalari govaklarni tuldirib polimer molekulasi zvenolarini bir biridan ajrata boshlaydi.Bu xol makromolekularning uzoqlashishiga yangi govaklarning hosil bo'lishiga olib keladi.Erituvchi bu govaklarni tuldiradi.Polimer makromolekulalari bir biridan etarli darajada uzoqlashgandagina makromolekulalar ajrala oladilar va eritmaga o'ta oladilar. Shunday qilib,bo'qish erishdan oldin sodir buladigan kinetik effektdir. Ikki bir xil polimerlar makromolekulalarining massasi yaqin bo'lgandan ularning bo'qishi va eritma hosil qilishi makromolekula formalaridan bog'liq. tarmoqlangan makromolekulali polimerlar chiziqsimon makromolekularga nisbatan tezrok bukadi va eritma hosil qiladi.Masalan, kraxmal va tsellyuloza. Molekulyar massa kancha katta bulsa bo'qish va erish shuncha qiyin boradi. Molekulyar massaning kamayishi bilan polimerning erishi esa kuyimolekulyar birikmalarning erishiga uxshab boradi.Masalan, avvalgi tuzilishi buzilgan ( destruksiyalangan) kauchuk bukmay turib eriydi. Polimerlarning cheksiz bo'qishi bilan birga chekli bo'qishi xam uchraydi.Chekli bo'qish eritmaga utmaydigan bo'qishdir, yani polimer malum darajaga bukgach jarayon tuxtaydi va erish sodir bulmaydi. Bu holat kuprok kristallik darajasi kuprok bo'lgan polimerlarga yakkol kurinadi.Paxta tolalardagi tsellyuloza 10% li ishkorga bukadi lekin erimaydi. Kenaf, djut, rami tolalaridagi tsellyuloza bu ishkorga kam bukadi.Viskoza tolasi (yog'ochdan qayta ishlab olingan tolalar)dagi tsellyuloza bu ishkordan kuprok bukadi va asta sekin eriydi. Polimer makromolekulalari orasidagi kuprik bog deb ataluvchi kundalang bogning mavjudligi xam yuqori molekulyar birikmalarning chekli bo'qishiga sababchi bo'ladi.Bunga vulkonlangan kauchuk oshlangan teri misol bula oladi. Makromolekulalar aro ximiyaviy bogning kupayishi bilan yuqori molekulyar birikmaning erishigina emas,xatto bo'qishi xam qiyinlashadi (masalan, ebanid). Bo'qish miqdorini aniqlash maqsadida ...