Sho'rtan gaz kimyosi chiqindilari tarkibidan depressor qo'ndirmalari olish texnologiyasini yaratish

O'zbekiston RespublikaSI OLIY VA O'RTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI QARShI DAVLAT UNIVYeRSITYeTI KIMYo kafedraSI Ibodullaeva Iroda Sho'rtan gaz kimyosi chiqindilari tarkibidan depressor qo'ndirmalari olish texnologiyasini yaratish mavzusidagi TAQDIMOTI KIRISH Prezident Islom Karimov 2012 yil 17 fevral kuni Toshkentdagi Simpoziumlar saroyida «Yuksak bilimli va intelektual rivojlangan avlodni tarbiyalash - mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning eng muhim sharti» xalqaro konferensiyasi-dagi ma'ruzalarida Kadrlar tayyorlash milliy dasturi deb nom olgan ta'lim sohasini isloh qilish dasturi mamlakatimizda yangi jamiyat qurishning bosqichma-bosqich va tadrijiy rivojlanish prinsipiga asoslangan iqtisodiy va siysiy islohatlarning biz tanlagan o'zbek modeli- o'z taraqqiyot yo'limizning ajralmas tarkibiy qismidir. Ushbu dastur jiddiy izlanish tadqiqotlarning, jahondagi taraqqiy topgan ilhor tajribasini umumlashtirishning natijasi sifatida o'tmishdan majburan singdirilgan komunistik mafkuraning qolip va andozalaridan butunlay voz kechish, odamlarning, birinchi navbatda, unib-o'sib kelayotgan avlodning ongida demokratik qadriyatlarni mustahkamlashga qaratilgan bo'lib, qisqacha aytganda, bu dastur hayotda o'z fikriga, o'zining qarashlari va qatiy grajdanlik pozitsiyasiga ega bo'lgan, har tomonlama yetuk va mustaqil fikrlaydigan shaxsni shakllantirishni maqsad qilib qo'yadi. Mavzuning dolzarbligi O'zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgandan so'ng neft va gaz sanoati ham keskin rivoj topdi. Neftni qayta ishlash bo'yicha quvvati yiliga 11,9 mln. tonnadan oshib, ishlab chiqarayotgan mahsulotlarining anchagina qismini dizel yoqilg'ilari tashkil etmoqda. Yoqilg'i mustaqilligiga erishgan davlatimizda soha mutaxassislarining galdagi asosiy vazifasi ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning sifatini jahon standarlari talablariga qadar yaxshilash bo'lib qolmoqda. Depressorli qo'ndirmakalar yoqilg'i va moylarning foydalanishi xususuyatini ancha yaxshilash maqsadida minimal miqdorda ko'shiladi. Shulardan kelib qiqib, Sho'rtan gaz kimyo majmuasi mahalliy xom-ashyo va ularning chiqindilaridan foydalanib, kam miqdorda qo'shib, dizel yoqilg'ilari uchun depressor prisadkalar sintez qilish dolzarb vazifalar hisoblanadi. Qo'ndirmalar to'g'risidagi umumiy ma'lumotlarni yig'ish va ularni qiyosiy tahlil qilish, hamda polimer prisadkalarning fizik-kimyoviy xossalarini o'rganish. Shuningdek, mahalliy xom ashyo va ularning chiqindilari asosida dizel yoqilg'isini depressor prisadkalarni sintez qilish va ularning olinish texnologiyasini ishlab chiqishdan iboratdir. Polimetakril kislotasi va polimetilakrilat polimer pereparatlari asosida dizel yoqilg'ilari uchun depressor prisadkalar sintez qilinadi va ularning olinish va ishlatilish texnologiyalari yaratiladi. Qo'yilgan maqsadlardan kelib chiqib vazifalar belgilandi. Ishining maqsadi va vazifalari Ilmiy yangiligi: Motor yoqilg'ilarining detonatsion barqarorligini oshiradigan prisadkalar sintez qilish. Dizel va reaktiv yoqilg'ilarning yonishini yaxshilovchi qo'ndirmalar olish. Yoqilg'ilarni saqlashda neft moylarini ishlatishda ularning kimyoviy barqarorligini yaxshilaydigan qo'ndirmalar olish. Yoqilg'ilarga qurumga qarshi qo'ndirmalar - dvigatellarda qurum hosil bo'lishini kamaytiradigan prisadkalar olish. Bitiruv malakaviy ishining ilmiyligi 30.03.25 Qo'ndirmalar- deb shunday kimyoviy moddalarga aytiladikim, ularning kam miqdorda qo'shilishi neft mahsulotlarining eksplutatsion xossalarini ancha yaxshilanishiga olib keladi. Shuningdek prisadkalar yoqilg'i va moylarning foydalanishi xususuyatini ancha yaxshilash maqsadida minimal miqdorda ko'shiladi. Antikorrozion prisadkalar. Motor ...