Suvda eruvchan faol polimerlar bilan kraxmalni modifikatsiyalanish jarayonini o'rganish

Suvda eruvchan faol polimerlar bilan kraxmalni modifikatsiyalanish jarayonini o'rganish Ishning dolzarbligi. Malumki hozirgi kunda Respublikamizning yetakchi sohalaridan biri hisoblangan to'qimachilik korxonalarida paxta tolasi asosidagi kalava iplarni ohorlashda ohorlovchi sifatida qo'llanilayotgan tabiiy va sintetik polimerlarning deyarli barchasi import mahsulotlari hisoblanadi. Bu esa o'z navbatida ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning tannarxini keskin ortishiga olib keladi, hamda ishlab chiqarishni ushbu xom ashyolar bilan izchil ta'minlashda uzilishlarga sabab bo'lib, ishlab chiqarish unumdorligiga salbiy ta'sir qiladi. Shu sababli mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanib, kalava iplarni ohorlashda ohorlovchi sifatida qo'llashning yangi texnologik prinsiplarini ishlab chiqish ishning dolzarbligidan dalolat beradi. Ishning maqsadi va vazifalari: Respublikamizda etishtirilayotgan sholini qayta ishlash jarayonida hosil bo'lgan ikkilamchi mahsulotdan olingan kraxmalni sintetik polimer-GIPAN va sun'iy polimer-Na-KMTs bilan modifikatsiyalash, modifikatsiyalangan kraxmalning fizik-kimyoviy xossalarini o'rganish va shu asosda to'qimachilik sanoatida kalava iplarni ohorlashda ohorlovchi vosita sifatida ishning maqsadi hisoblanadi. Ushbu maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalarni hal qilishni talab etadi: - kraxmalni sintetik polimer-GIPAN va sun'iy polimer-Na-KMTs asosi-da modifikatsiyalash texnologiyasini o'rganish; modifikatsiyalangan kraxmalning fizik-kimyoviy va reologik xususiyatlarini o'rganish, modifikatsiyalash jarayonida ta'sir etuvchi turli omillarning ta'sirini o'rganish; modifikatsiyalangan kraxmal tabiati va kontsentratsiyasining kalava ip xususiyatlariga ta'sirini aniqlash; modifikatsiyalangan kraxmalning kalava iplar fizik-mexanik ko'rsatkichlariga ta'sirini aniqlash; Ishning yangiligi quyidagilardan iborat: - sintetik polimer-GIPAN va sun'iy polimer-Na-KMTs asosida modifikatsiyalangan kraxmal olindi; ohorlovchi komponent sifatida GIPAN va Na-KMTs bilan modifikatsiyalangan kraxmal xususiyatlari o'rganildi; kalava iplarni ohorlovchi preparat sifatida modifikatsiyalangan kraxmal tarkiblari ishlab chiqildi; modifikatsiyalangan kraxmal tabiati va kontsentratsiyasining kalava iplar xususiyatlariga ta'siri ko'rsatildi; modifikatsiyalangan kraxmal bilan ohorlangan kalava iplar mustahkamlik ko'rsatkichlarining oshishi ko'rsatildi; Ishning amaliy ahamiyati shundan iboratki, taklif etilayotgan ohorlovchi moddalar to'qimachilik korxonalarida sinovi ijobiy natijalar bilan o'tkazildi. Nafaqat kraxmal sarfining kamaytirish imkoniyati, balki importli ohorlovchi moddalar (makkajo'xori kraxmali)ning o'rnini almashtirilish imkoniyati ham ko'rsatildi. Texnologik jarayonlarni o'zgartirmay modifikatsiyalangan kraxmal bilan ishlangan gazlama ip texnik hujjatlar talablariga to'liq javob beradi. Tabiiy va sintetik polimerlar asosida modifikatsiyalangan kraxmal ishlab chiqarishning texnologik reglamenti ishlab chiqildi va tasdiqlandi. Modifikatsiyalangan kraxmal asosida olingan ohor plyonkasining namlikni yutish qobiliyati yuqori bo'lishi natijasida uning elastikligi ortadi va shu asosda ohorlangan kalava ipning mustahkamligi 15-18 %ga ortadi, hamda iplarning uzilishini 8-12 %ga kamaytiradi. Kraxmalni GIPAN va KMTs bilan modifikatsiyalash jarayonida uning qovushqoqligi va oquvchanligini o'zgarishi (T=298 K) ...