Tabiiy gazlarning asosiy fizik xossalari

Tabiiy gazlarning asosiy fizik xossalari Tabiiy gazlarning asosiy fizik xossalari Reja: Tabiiy gazlarning zichligi. Tabiiy gazlarning qovushqoqligi. Gazlarning holat tenglamalari. Tabiiy gazlarning zichligi Zichlik yoki hajm massasi deb, moddaning tinch holatidagi massasining uning xajmiga bo'lgan nisbatiga aytiladi. Gazning oddiy fizik sharoitdagi (yani bosim 101325 Pa = 0,101 MPa va harorat 0'S) zichligini uning molekulyar massasi orqali aniqlash mumkin. Yani: r = M 22,41 bu yerda: M - gazning molekulyar massasi; 22,41 - har qanday bir kg gazning fizik sharoitdagi hajmi. Ammo hisoblashlarda ko'pincha gazning nisbiy zichligi ishlatiladi. «Gazning nisbiy zichligi» deb, shu gaz zichligining havo zichligiga bo'gan nisbatita aytiladi: R = r I Rh = r I 1,293 Ammo hisoblashlarda ko'pincha gazning nisbiy zichligi ishlatiladi. «Gazning nisbiy zichligi» deb, shu gaz zichligining havo zichligiga bo'gan nisbatita aytiladi: R = r I Rh = r I 1,293 bu yerda: Rh - havo zichligi - 1,293. Tabiiy gaz aralashmasining molekulyar massasi Mar aniq bo'lsa, uning zichligi Rar = Mar 22,41, ifodasi orqali topiladi. Aralashmaning nisbiy zichligi esa Rar Mar 1,293 ifodasi orqali topiladi. Gazlarning qovushqoqligi uning zichligiga, molekulalarning o'rtacha tezligi va erkin harakatlanish masofasiga bog'liq bo'lib, u quyidagicha aniqlanadi: mg = rVl 3 bu yerda: V - gaz molekulalarining o'rtacha tezligi; l - molekulalarning o'rtacha erkin harakatlanish masofasi, Qovushqoqlik harorat va bosimga bevosita bog'liq bo'lib, bosim ortishi natijasida gazning zichligi ortadi, molekulalarning erkin harakati masofasi qisqaradi va molekulalar harakati tezligi deyarli o'zgarmaydi. Shuning uchun bosim oshishi bilan boshlang'ich davrda qovushqoqlik deyarli o'zgarmaydi, keyinchalik esa oshib boradi. Qovushqoqlikning bosim va harorat bilan bog'liqligi metan gazi misoli tariqasida rasmda keltirilgan. Tabiiy gazlarning qovushqoqligi Metan gazining qovushqoqligini bosim va haroratga bog'liqligini Keltirilgan rasmdan ko'rinib turibdiki, agar gazning boshlang'ich bosimi yuqori bo'lsa (8 MPa dan yuqori), haroratining oshishi qovushqoqlikning pasayishiga va boshlang'ich bosim past bo'lganda haroratni oshishi, qovushqoqlikni ham ortib borishiga olib kelar ekan. Bazi bir gazlarning harorati oshishi bilan qovushqoqligining o'zgarishi rasmda keltirilgan. Shuni ham aytish kerakki, yuqori molekulyar massaga ega bo'lgan gazlarning (atmosfera bosimi sharoitida) boshlang'ich qovushqokligi biroz kichik bo'ladi, harorat oshishi esa qovushqoqlikning ortib borishiga olib keladi. Tabiiy gazlarning molekulyar og'irligi bilan qovushqoqlik o'rtasidagi bog'liklikka shu gazning tarkibida bo'lgan tajovuzkor gazlarning (azot, vodorod sulfid, uglerod 1U oksidi) miqdori sezilarli darajada ta'sir ko'rsatar ekan. Bu ta'sirning va tabiiy gazlarning atmosfera bosimi sharoitida molekulyar massasi va nisbiy zichligi bilan bog'likliligi rasmda keltirilgan. rasmda tajovuzkor gazlarning qovushqoqlikka ta'sirini aniqlash grafigi kichik miqyosda ko'rsatilgan. Tabiiy gazning atmosfera bosimi sharoitidagi qovushqoqligini aniqlash uchun quiidagi tenglamadan ...