Tipik hamda S nor D gomosteroid alkaloidlar olinishi, tuzilishi, xossalari va ahamiyati

Tipik hamda S nor D gomosteroid alkaloidlar olinishi tuzilishi xossalari va ahamiyati Reja: 1.Steroid alkaloidlarni o'simlikliklarda tarqalishi. 2.Tipik hamda hamda S-nor- D-gomosteroid alkaloidlar 3. Petizinning tuzilishi va konfiguratsiyasi. 4. 15- (-)-2- Metilbutirilgermin olinishi, tuzilishi va xossalari Steroid alkaloidlar bir qator o'simlikliklarda borligi aniqlangan va ajratib olingan.(roda Veratrum, Petilium, Fritillaria, Rhinopetalum sem. Liliaceae), Solanum (sem. Solanace- ae), (tabl.І), Buxus (sem. Buxaceae ) va boshqalar shular jumlasiga kiradi. Molekulasining tuzilishiga ko'ra ular tipik (solanidin, solasodin, verazin, veralkamin,veratsintin, edpetilidinin) hamda S-nor- D-gomosteroid ( sevin, iyervin va veratramin) alkaloidlariga bo'linadi. Tipik steroid alkaloidlari. Solanidin hamda solasodin alkaloidlari selen katalizatori ishtirokida degidrogenlanganda Dilsa (I) uglevodorodi va 2-etil-5-metilpiridin hosil bo'ladi 8,9. Solanidin hamda solasodin gruppasi alkaloidlari digitoninning spirtdagi eritmasi bilan C3 da β -oriyentatsiyali gidroksil guruhi saqlagan sterinlarga xos bo'lgan qiyin eruvchan digitonidni hosil qiladi. Verazin gruppasi alkаloidlari Veratrum , Solanum , hamda Petilium i Korolkowia ( Rod.) o'simliklaida uchrashi aniqlangan. Bu o'simlik alkaloidlari o'zining tabiiy manbalarida asosan e'rkin holdagi aminospirtlar, gluko,- efir- yoki efiroglikoalkaloidlar holida uchraydi Bu gruppa alkaloidlar ining asosida 22,26 - iminoxolestangeterosiklik halqasi yotadi (V) . Bu gruppa alkaloidlarini Oppenauer boyicha oksidlanganda α, β -toyinmagan ketonlarini hosil bo'lishi halqaning C3 atomida (OH) gyryhi hamda C5-C6 atomlari o'tasida qo'shbog' borligini bildiradi. Verazin gruppasi alkaloidlarining IQ- spektrlaida 1650-1670 cm-1 dagi yutilish sohalarining mavjudligi C=N- bog'I, 3600 - 3300 cm-1 - gidroksil guruhi, 1690 - 1720 cm-1 esa olti a'zoli karbonil guruhi borligidan dlolat beadi. Bu gruppa alkaloidlar ining IQ- spektrlaida 3030 va 1060 cm-1 dagi yutilish sohalarining mavjudligi Δ5 - 3β - OH sistema borligidan dalolat beradi. Alkaloidning mass-spektri quyidagicha ionlar maksimumiga ega: mz 98, 110, 11, 125 (100%), 150, 151, 165, molekulaning геtеro halqali qismida C=0 guruhining mavjudligi mz 140 pik ioninig hosil bo'lishiga sabab bo'ladi. Mаksimаl pik ioni mz 125 C17-C20 - bo'ining uzilishi natijasida hosil bo'ladi. Misol tariqasida petilinning mass-spektrometrik fragmentasiyasini keltiramiz (VI), (sxеmа 3) 18. Вu alkaloidlarning PMR-spеktrida quyidagicha signallar namoyan bo'ladi: sinletlar ; 0,57-,89 (18-SN3), 0,68-0,99 (19-SN3), dubletlar 0,73-1,18 (21-SN3), 0,73-1,14 (27-SN3); hamda toyinmagan protonlar multiplеti ; 5,10-5,32 m.д. 18-22. Vеrаlinin,vеrаmin alkаloiдlari веrаlkаmin gruppasiga tegishli bo'lib ularda 18-SN3 gruppsi C13 atomida emas S17 atomida joylashgan , qo'sh bog' esa S12-S13 atomlari orasida joylashgan. 7. Sxema -3. Petilinning mаss-spеktromеtrik fragmentlari: Veralkamin hamda veralinin alkaloidlarining mass - spektridagi ms 98 fragmenti molekulada C- metilpiperidin yadrosini, veraminning mass - spektrida mz 114 intensiv pik ionining namoyan bo'lishi salosodin alkaloidlariga xarakterli ekanligidan dalolat beradi. 16. В etix аlkаloiдoв proyaвlyayutsya siгnаli ot protonoв двux trеtichnix ...