Uglevodlarning tuzilishini optik fizikaviy uslublar yordamida o'rganish

Uglevodlarning tuzilishini optik fizikaviy uslublar yordamida o'rganish Uglevodlardagi glyukozid bog'larining konfiguratsiyasini aniqlashda optik burilish dispersiyasi va infraqizil spektroskopiya turlari keng ko'lamda ishlatiladi. Ultrabinafsha spektroskopiya uglevodlar kimyosida ishlatilmaydi, ammo sintetik uslub yordamida uglevod molekulasiga xromofor guruhlar kiritilsa optik-spektroskopiyaning bu uslubi orqali ma'lumotlar olish mumkin. Polisaxaridning optik burilishi uning tarkibiga kirgan monomer birliklari optik faolligining qo'shilmasidan hosil bo'ladi, yani polisaxarid molekulasidagi optik faollik glyukozid bog'larining konfiguratsiyasiga bog'liq. Polisaxaridlarda -konfiguratsiyali glyukozid bog'lari ko'proq miqdorda bo'lsa, qutblangan nurni o'ngga burish ehtimoli ko'proq bo'ladi (glyukogen, amiloza va boshqalar). Agar polisaxarid tuzilishida -konfigura-tsiyali qismlar ko'proq bo'lsa chapga burish xususiyati bo'ladi (tsellyuloza va boshqalar). Polisaxaridlarni kislotali gidroliz jarayonida uning optik faolligi o'zgarishini kuzatish katta ahamiyatga ega. Gidroliz natijasida malum glyukozid bog'li monosaxarid qoldig'i ozod qandga aylanadi, natijada eritmada muvozanat holat sodir bo'lib, bunda o'zgarmagan anomer bilan burish qiymatlari teskari bo'lgan anomer orasida bir-biriga o'tib turish jarayoni kuzatiladi. Shuning uchun D-qatoriga kiruvchi monomerlardan tashkil topgan polisaxarid gidroliz qilinganda unda -glyukozid bog'lar ko'p bo'lishiga qaramasdan o'ngga burish qiymati kamayadi yoki butunlay chapga buradigan holatga o'tishi mumkin. -Glyukozid bog'lari ko'proq bo'lgan D-qatordagi polisaxaridlar gidroliz qilinganda burish qiymat oshib borib musbatli bo'lishi mumkin. L-qatoriga kiruvchi monomer bo'laklardan tashkil topgan polisaxaridlarda yuqoridagi jarayonning teskarisi kuzatiladi. Infraqizil spektroskopiya qandlar kimyosida birinchi navbatda birikmalarning funksional guruhlarini va ularning bir-biriga nisbatan joylashishini aniqlashda ishlatiladi. Bundan tashqari bu uslub yordamida monosaxaridlar molekulasining tuzilishi va stereokimyosi haqida ma'lumot olish mumkin. Malumki, monosaxaridlar IQ spektroskopiyada ishlatiladigan CS2, SNSl3, SSl4 kabi erituvchilarda erimaydi, bundan tashqari, suvni ishlatish murakkab asbob-uskunani talab etadi. Eritma holatida faqat monosaxaridlarning hosilalari, polisaxaridlar esa kaliy bromid bilan tabletka holatda tayyorlanib qattiq holatda spektri o'rganiladi. Monosaxaridlarni identifikatsiya qilish uchun spektrning 650-400 sm-1 sohasini olib, ayniqsa 650-1250sm-1 (barmoq izi sohasi) chuqur tahlil qilinadi. Monosaxaridlar va ularning hosilalaridan gidroqsil guruhi chastota qiymatlarini o'rganib, shu guruh yon qo'shnisi va ularning molekulada bir-biriga nisbatan joylashishi va nihoyat molekulaning konfiguratsiyasi va konformatsiyalari haqida ma'lumotlar olish mumkin. Bunday ma'lumotlarni olish uchun birikmalarning juda suyultirilgan eritmasining spektri olinadi, chunki bunday kontsentratsiyada molekulalararo vodorod bog' kuzatilmaydi. Bu uslub monosaxaridlar hosilalarini SSl4 da o'rganishga asoslangan. Bunday moddalarda gidroqsil guruhi vodorod bog' hosil qilishda qatnashmasa, uning qiymati 3650-3630 sm-1 oralig'ida namoyon bo'ladi, ammo vodorod bog' hosil qilishda qatnashsa qiymat kamayadi. Agar gidroqsil guruhi molekula ichidagi vodorod bog'i hosil bo'lishida qatnashib besh azoli halqa hosil qilsa qiymat taxminan 30 sm-1, olti azoli halqa hosil qilsa 80 sm-1 ga kamayadi. Yutilish chizig'ining intensivligi muvozanat aralashmadagi gidroqsil guruhlarining miqdoriga bog'liq. Bu holat avval gidroqsil rypyxi tutgan oddiy birikmalarda, keyinchalik ...