Vodorod 7-sinf Kimyo fani darsligi asosida 22-mavzu Reja: 2 3 Vodorod 1 Kimyoviy belgisi Vodorodning olinishi 1766-yilda ingliz olimi G.Kavendish «yonuvchi havo»ni kashf etdi, G.Kavendish 1783-yilda Parijda Jak Sharl tomonidan vodorod to'ldirilgan shar havoga uchirildi Jak Sharl 1787-yilda A.Lavuazye Kavendish kashf etgan «yonuvchi havo» suv tarkibiga kirishini aniqladi va unga «gidrogenium» (Hydrogenium), ya'ni suv yaratuvchi degan nom berdi, hozirgi vaqtda vodorod belgisi bu so'zning birinchi harfi H bilan ifodalanadi. Kimyoviy belgisi Oddiy modda formulasi Valentligi 1 ga teng. Nisbiy atom massasi - 1,0078. Nisbiy molekular massasi - 2,0156. Vodorod erkin holda Yerda juda oz miqdorda uchraydi. Vulqon otilganda yoki neft qazib olishda, ba'zida boshqa gazlar bilan birgalikda ajralib chiqadi. Lekin vodorod birikma holida juda ko'p tarqalgan. Vodorod - eng ko'p birikma hosil qilgan elementdir. U Yer po'stlog'i, suv va havoning birgalikdagi massasining 0,88% ini tashkil etadi. Suv molekulasi massasining 19 qismini tashkil qiluvchi vodorod barcha o'simlik va hayvon organizmlari, neft, tabiiy gazlar, qator minerallar tarkibiga kiradi. Vodorod - koinotda eng ko'p tarqalgan elementdir. U Quyosh va boshqa yulduzlar massasining asosiy qismini tashkil etadi. Vodorod Koinotdagida vodorod atomlari geliy atomlariga aylanadi. Bu jarayon energiya ajralib chiqishi bilan boradi (termoyadro reaksiyasi) va ko'plab yulduzlar, shu jumladan Quyosh uchun ham asosiy energiya manbayi bo'lib xizmat qiladi. Termoyadro reaksiyasi Umuman olganda, vodorod Yerda erkin suv, minerallardagi kristallizatsion suv, metan va neft uglevodorodlari, turli gidroksidlar, o'simlik va hayvon biomassasi, organik moddalar shaklida keng tarqalgan. Sanoatda olinishi. Uni sanoat miqyosida olish uchun tabiatda ko'p tarqalgan birikmalaridan foydalaniladi. Suv va tabiiy gazning asosiy tarkibiy qismi bo'lgan metan shu jumladagi moddalardan. Vodorod laboratoriya sharoitida rux bilan xlorid kislotani o'zaro ta'sirlashuvi natijasida olinishi mumkin: Laboratoriyada olinishi. Vodorod Reja: Vodorod yoqilg'i sifatida Vodorodni sanoatda sintez qilishning asosiy usullari. Koks gazning tarkibi va komponentlarning qaynash temperaturasi Suvni elektrolizi Suv eritmalarini elektrolizi. Termokimyoviy usul. hozirgi paytda energetiklar va kimyo texnologlarni asosiy vazifasi bu chiqindi gazlarsiz yoqilg'ini qayta ishlab, ulardan foydalanishdir. Kelajakda eng ekologik toza yoqilg'i vodorod bo'lishi ko'zda tutilmoqda. Vodorod yoqilganda (havo bilan) chiqadigan zahar modda bu azot oksidlaridir (NOx). Lekin ularning chiqishini havoning ham, ko'p beradi. Ular ham NOx miqdori deyarli bo'lmaydi. Vodorod yadro energiyasini reaktordan tashib beruvchi sifatida ishlatiladi. Vodorodning ekologik toza yoqilg'i va energiya tashuvchi pirolining ahamiyati quyidagicha. SO2, CO2, CO va boshqa zaharli birikmalar tarkibida bo'lmaydi. Vodorodni olishda ishlatiladigan xom ashyo suv. Shuning uchun bu xom ashyo arzon va cheksiz zaxiraga egadir. Vodorod yonganda yana suvga aylanadi. Molekulyar vodorod yonish issiqligi 125, ...

Joylangan
11 May 2024 | 08:17:20
Bo'lim
Kimyo
Fayl formati
zip → pdf
Fayl hajmi
1.8 MB
Ko'rishlar soni
81 marta
Ko'chirishlar soni
5 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
30.03.2025 | 00:21
Arxiv ichida: pdf
Joylangan
11 May 2024 [ 08:17 ]
Bo'lim
Kimyo
Fayl formati
zip → pdf
Fayl hajmi
1.8 MB
Ko'rishlar soni
81 marta
Ko'chirishlar soni
5 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
30.03.2025 [ 00:21 ]
Arxiv ichida: pdf