Xinonlar

Xinonlar Xinonlar to'yinmagan alisiklik diketonlar bo'lib, ularning yadrosi aromatik xossalarni namoyon qilmaydi. Aromatik birikmalardan oson hosil bo'lishi va ularga oson aylanishi inobatga olib xinonlar aromatik qator birikmalari bilan o'rganiladi. Ularning birinchi vakili p-benzoxinoni 1838-yilda A.A.VOSKRESENSKIY xinna (1,3,4,5-tetragidroksisiklogeksankar-bon) kislotasini oksidlab olgani uchun bu sinf birikmalari xinonlar deb nomlanadi: Xinonlar malekulasidagi sikllar soni va karbonil guruhlarning holatiga qarab sinflanadi. Muhim vakillarining tuzulishi va nomlanishi quidagicha: O-benzaxinon, 1,2-benzaxinon P-benzaxinon, 1,4- benzaxinon 1,4-naftaxinon 1,2-naftaxinon 1,4-antroxixon 9 ,10- antraxinon O- benzoxinon pirokatexinni kumush oksidi bilan oksidlab ,p-benzoxinon esa digidroxinoni xromli aralashma bilan oksidlab olinadi. Naftalinni CrO bilan oksidlaganda 1, 4- naftaxinon hosil bo'ladi: 9,10-Antraxinon antratsetni oksidlaganda hosil bp'ladi.Sanoatda u malein angidridi va benzoldan quidagi sxema bo'yicha olinadi: P- Benzoxinonlar sariq, o- banzoxinonlar qizil, naftaxinonlar va fenantroxinonlar esa och sariq kristall moddalardir. Xinonlar ochiq zanjiri to'yinmagan ketonlarga nisbatan reaksiyaga kirishish qobilyati kuchli moddalar bo'lib, ko'p birikmalar bilan 1, 4- birikish reaksiyasiga kirishadi. Hosil bo'lgan birikish mahsulotlari aromatik birikmalarga izomerlanadi: 2-xlorgidroxinon, 2-xlor- 1,4-digidroksibenzol 1,4-Benzoxinon gidroqsilamin bilan mono- va dioksim hosil qiladi. Monooksim 4-nitrozofenol bilan tautomer muvozanatda bo'ladi : xinonoksim 4-nitrozofenol xinondioksim Mono- va dioksim hosil qilishi, shuningdek ikkita qo'sh bog'iga bromni biriktirishi p-benzoxinon tuzulishini isbotlaydi: Xinon malekulasida qo'sh bog'lar tizimi xinoid guruhlanishi deyiladi: 1, 4 - Benzoxinon polimerlanish ingibitori sifatida, xloranil (tetraxor -1, 4 benzoxinon) degidrogenlovchi agregat sifatida, 9, 10 -antraxinon esa bo'yoqlarni sintez qilishda ishlatiladi. XINONLAR ISHLATILISHI: E'TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT ...