Yettinchi guruh p - elementlari

Ettinchi guruhnng p-elementlari REJA Elementlarning umumiy tavsifi. Atomlarning tuzilishi. Elementlarning atom radiusi, ionlanish potentsiali. Elektronga moyilligi va elektromanfiyligini guruh bo'ylab o'zgarishi. Ftorga xos xususiyatlar. Yodning metallik alomatlari. Oddiy moddalarning fizik xossalari, kimyoviy xossalari. Galogenlarning tabiatda uchrashi. Xlor, brom va yodning kislorodli xossalari. Bu gruppaga F2, Cl2 Br2 va J2 va astatilar kiradi. Galagen degan suv, tuz hosil qilishni bildiradi. Bu Elementlarning elektron tuzilishiga e'tibor qilinsa ftor va xlorda 35, 3r (1-arbitallar tuldirilmaydi. Qolgan galogenlarda elektronlarning oshib borishini ularning fizik-ximik xossalariga ta'sir etadi, masalan: ionizatsion potentsiallari kamayib, metallik xossalarga intilishi oshib boradi. Masalan: (ftor, xlor) metalmaslar xossani namoyon qilsa yod va astatlar metallik xossalarni ba'zi bir elementlarini namoyon qilib boradi. Ftor eng kichik radiusga ega bo'lib eng kuchli oksidlovchilardan biri hisoblanadi. Ftor, xlor oddiy sharoitda gaz, kuchsiz sariq rangli bo'lib, brom, og'ir qaramtir qizil rangli suyuqlik, yod va astat qoram-tir rangli qattiq moddadir. Ftorning fizikaviy ximiyaviy xossalari. Ftor-odatdagi sharoitda gaz bo'lib bitta izotopna ega, ya'ni 19 boshqa izotoplari sun'iy ravishda olingan. 17, 18, 20 ftor nihoyatda zaharli gaz. Ftor aktiv bo'lganligi hamda kuchli zaharli bo'lganligi sababli texnikada kam ishlatiladi. Ftor bilan ishlash qiyin bo'lsada, uning xossa xususiyatlari o'rganilmoqda. Ftor atomi uchun eng xarakterli xossalaridan ionlanish potentsiali masalan: 17, 42 eV hamda, ftor molekulasini dissotsiatsiyalanish energiyasi 158,34 kDj molga teng. Bu fizik xossalar shuni ko'rsatadiki ftor molekulalardagi ikki atom o'rtasidagi bog' uzunligi ancha kichikdir. Ftorning ' oksidlanish-qaytarilish potentsiali juda yuqori bo'lganligi uchun, masalan: (+2,85v). U kuchli oksidlovchi hisoblanadi. Ftorni suvda ritib bo'lmaydi, chunki suvdi shiddat bilan parchalaydi. 2F2 + 2H2O = 4HF+O21 Ftor kremniy 310 IV-oksid bilan ham reaksiya kirishadi. SiO2 + 2F2 = SiF4+O2 HNOga F2 ta'sir ettirilsa uch okeid ftorid azotinm hosil qiladi. 2HNO3 + 2F2 = 2FNO3+H2 F2 oksid F2 vodorod bilan kuchli reaksiyaga kirishadi. CaF2 + H2 SO4 = CaSO4 + 2HF Ftor vodorod suyuq holatda assotsiyalangan molekulalar hosil qiladi, bunga sabab HF vodorod bog'lar kuchli bo'lganligi uchun bir nechtasi o'zaro bog'langan. Gaz holatdagi NR yuqori temperaturada barqaror bo'ladi. Keyingi holatdagi ma'lumotlarga qaraganda gaz holatda NR polimer molekulalarni dimer geksalar molekulalarni (H6F6) siklik strukturalarga ega ekanligi aniqlandi. Ftor ishqorlar bilan ham reaksiyaga kirishib tuzlar hosil qiladi. 2F2+2NaOH=2NaF+H2O+F2O Ftor birikmalari keyingi vaqtlarda sanoatda xalq xo'jaligida keng kulamda ishlatilmoqda. Masalan: (S F) uglerod bilan birikmasidan tetraftoretilen polimer birikmalari (teflon) deb nomlanuvchi issiqlikka chidamli, hamda kislotalar, ishqorlar va boshqa korroziyaga chidamli material hisoblanadi. Xlorning eng muhim tabiiy birikmasi osh tuzi, NaCl. Bu tuzning asosiy qismi dengiz va okean suvlarida 3,5% ...