Yopishqoq moddalar kimyosi

Yopishqoq moddalar kimyosi Reja 1.Yopishqoq moddalar turlari va ularning xossalari. 2.Gidravlik va boshqa yopishqoq moddalar. 3.Portlandsement va uning qotishi. 4.Beton, beton korroziyasi va unga qarshi kurash usullari. Sement. Gidravlik bog'lovchi moddalarga turli xil tsementlar kiradi. Ulardan eng muximi portlandtsementdir. (bu nom angliyaning Ushbu tsement birinchimarta ishlab chikarilgan Portland shaxri nomidan olingan ). Uni olish 75-80% kalhtsiy karbonat (oxaktosh, bur yoki mar-martosh ) 2025% oson suyuklanuvchi tuprokdan iborat aralashmani chala suyuklanib birbirisiga yopishib kolguncha kuydirishga asoslangan . Kўpchilik zavodlarda xom ashyo sifatida mergelg' deb ataluvchi tog jinsi ishlatiladi (mergelg' -oxaktoshlarning mayda zarrachalari bilan tuprok minerallar zarachalarining taxminan 3:I nisbatdagi tabiiy aralashmasidan iborat mineraldir ). SHaxtaga domna pechlarining shakllari va changlari kumir yoki slanets kullari, pirit kuyundilari kushiladi. Portlandtsement ishlab chikarish ikki usulda, kuruk va xul usulda amalga oshiriladi. Bu usul keng tarkalgan va iktisodiy jixatdan samarali va maxsuldorligi yuқori usuldir. Bu usulda shixta tarkibidagi eruvchi barcha moddalar maydalanib aralashtiriladi, sўngra sharchali maydalagichlarda suv ichida kukun xoliga keltiriladi va suv bilan aralashib shilam-kuyuk suspenziya ҳosil bўladi, shilam (tarkibida 35-40% suv saklaydi) bir jinsli massa emas shuning uchun u nasoslar yordamida katta basseyinga olinadi va u yerda sikilgan xavo bilan yaxshilab aralashtiriladi, kimyoviy tarkibida aniklanadi. SHundan keyin u yerda aylanuvchi pechga, kuydirish uchun olinadi. Pech (39rasm ) uzunligi I85 m diametri 5 m gacha bulgan pulat barabandan I iborat bўlib, 2-50 kiya xolda urnatilgan, shixta barabanning baland kismidan past kismiga uzi okib keladi uning ichi shomot va xromomagnezitli gisht bilan koplangan. Barabanga pulat xalkalar-belboglar 2 kiygizilgan belboglar tayanch gildirakchalarga 3 urnatilgan uning yordamida ҳamda tishli- gildirak (shesterna)5 va elektromotor (4) yordamida baraban aylanadi minutiga 0,5-I,2 marta shlam tahminlagich 6 yordamida uzluksiz pechga solinib turiladi va u yerda yokilgining (kumir gaz, suyuk, yokilgilar) yonishidan ҳosil bulagan va karama-karshi okim printsipida keladigan issik gaz okimida kiziydi. Eng avval (I00-I200 S da) shlamdan suv bug'lanib ketadi sўngra tuprok mineralari suv ajratib parchalanadi. U xarakat kilib pastga tushgan sayin (650-100 S da) oxaktosh parchalanib SaO ning kukunini xosil kiladi, sўngraI20-I300 C da ҳosil bulgan kalg'tsiy oksidi SiO2 Al2O3.Fe2O3 lari bilan birikib sunhiy minerallarga aylanadi. Kalhtsiy oksidi va kremiy oksididan ikki kalhtsiyli silikat (belit) 2CaO*SiO2 ҳosil bўladi, belit suyuklanma xolda bўlib, kalhtsiy oksidi bilan birikib kattik xoldagi uch kalhtsiyli silikatga 3CaO*SiO2 aylanadi. SHu bilan bir katorda oz miktorda uch kalhtsiyli alyuminatning suyuklanmasi -3CaO.Al2O3 va turt kalhtsiyli alyumoferritlar 4CaO*Al2O3*.Fe2O3 (brounmillerit) ҳosil bўladi. Keyinchalik ҳarorat I450 0S gacha kutarilgach va belitlar suyuklanib birbirisiga yopishib unchalik katta bulmagan bulaklarga klientlarga aylanadi. ...