Yuqori molekulali birikmalarning turg'unligi va ularning buzilishi

Yuqori molekulali birikmalarning turuunligi va ularning buzilishi: tuzlash, koatservatsiya, ivirlanish. Gellar va ivirlar xossasi. Reja: Umumiy tushunchalar Klassifikatsiyasi YuMB eritmasining xossasi Umumiy tushunchalar: YuMB ga molekulyar massasi 104-106 undan yurori belgan birikmalar kiradi. Ular tabiiy (orsillar, polisaxaridlar, pektinlar, tabiiy kauchuk), sun'iy (atsetiltsellyuloza) va sintetik usulda olingan (polietilen, poliakrilamid) belishi mumkin. YuMB tirik organizmning asosiy strukturasini tashkil etadi. Biz kepror biopolimerlar (orsillar, nuklein kislotalari, polisaxaridlar v.b.) fizik-kimyosi xarida gap yuritamiz. Demak, YuMB - molekulasi bir-biri bilan kimyoviy boulangan atomlardan tashkil topadi. Klassifikatsiyasi:YuMB ni monomerlariga rarab 2 guruhga belish mumkin: 1. Polimerlar- bir xil atomlar guruhidan - monomerlar zvenosidan (M) tashkil topgan YuMB. M kep n marta takrorlanadi. Masalan, polietilen, polivinilxlorid. 2. Boshra YuMB. Ular polikondensatsiya usuli bilan olinadi. Ularga orsillar, poliamidlar, polisaxaridlar kiradi. Kepincha YuMB va polimer bir xil manoda ishlatiladi. Polimerlar fazoviy tuzilishga rarab ruyidagi guruhlarga belinadi: Chizirli polimerlar - monomer zvenosining bir xil zanjiridan tashkil topadi: - M-M-M-M- Ularga tabiiy kauchuk. jelatin, tsellyuloza kiradi. Tarmorlangan polimerlar : Masalan, kraxmal bunga misol beladi. Narvonsimon polimerlar: Ularga ayrim tsellyuloza va sun'iy tolalar kiradi. Tersimon (tikilgan) polimerlar: uch elchamli polimerlar belib, ularning zvenolari fazoviy kimyoviy boulangan fazoviy terni hosil riladi: yassi ter fazoviy ter YuMB kelib chirishiga rarab anorganik va organik polimerga belinadi: Anorganik polimerlarga silikatlar, jumladan kremniy kislotasi kiradi: Organik polimerlarga polietilenni misol rilish mumkin: -SN2-SN2-SN2- yoki SN3-(SN2)-SN3 Organik polimerlarga uglerod-uglerod boulardan tashrari N, O, galogenlar orrali boular hosil belishi mumkin. Ularga orsillar, tsellyuloza misol bela oladi. Elementorganik polimerlar S-S, S-O, S-N, S-Nal boularidan tashrari, S-E (uglerod-element) kimyoviy bouini sarlaydi. Masalan, silioksanlar Bundan tashrari gomozanjirli, (-SN2-SN2-)n va geterozanjirli polimerlar xam mavjud. Agar polimerning bitta makromolekulasida bir necha monomerlar zvenosi belsa, sopolimerlar deyiladi: -M1-M2-M3-M1- Monomerlarning almashinish tartibi turlicha belishi mumkin. Shunga kera ular regulyar va noregulyar sopolimerlarga belinadi. Masalan, tsellyuloza regulyar, orsil esa noregulyar polimerdir. YuMB kimyoviy tuzilishi va fazoviy shakli. Polimerlardagi boular. Polimerlar xossasi kimyoviy va molekulyar boulari bilan belgilanadi. Monomerlar zvenosidagi kimyoviy boular -M-M-M- xolida ifodalanadi. Ular mustahkam boulardir; Ye400 kJmol. Molekulyar boular polimer zanjirlari yoki bitta zanjirning turli joylarida vujudga keladi: molekulyar bou --kimyoviy bou Bitta molekulyar bou energiyasi Ye 10 kJmolga teng. Bu kichik riymat belib, kimyoviy bou energiyasidan 40 marta kamdir. Lekin bunday boular nixoyatda kep belgani uchun ular polimer xossasiga ancha katta ta'sir kersatadi. Masalan, polimerni isitib, uni buulatib belmaydi. YuMB molekulasi uchun yana bir muhim xossa zanjirni rayishrorligidir. Bu makromolekulaga bir konformatsiyadan boshra konformatsiyaga etib, fazoviy shaklini ezgartirishga imkon beradi. Masalan, YuMB molekulasi murakkab konformatsiyadan ...