Anorganik birikmalarning eng muhim sinflari [info-referat]

Mavzu: Anorganik birikmalarning eng muhim sinflari. Reja: Oksidlar. Kislotalar. Tuzlar. ANORGANIK BIRIKMALARNING ENG MUHIM SINFLARI Kimyoviy moddalar shartii ravishda ikki toifaga bo'linadi: anorganik va organik moddalar. Organik moddalarga uglerodning birikmalari kiritiladi. Ulaming tarkibida uglerod va vodorod elementi bo'lishi shart. Anorganik moddalarga ugleroddan tashqari barcha elementlarning birikmalari kiritiladi. Uglerodning kislorodii va boshqa elementlar bilan hosil qilgan ayrim birikmalari ham anorganik moddalarga kiritiladi. Anorganik moddalarni o'rganish oson bo'lishi uchun ularni tarkibi va xossalariga qarab: oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzlar deb ataladigan sinflarga bo'linadi. Oksidlar Oksidlar tabiatda eng keng tarqalgan murakkab moddalardan hisoblanadi. Ularni tarkibi ikki elementdan tashkil topgan bo'lib biri kisloroddan iborat. Kislorodning barcha elementlar bilan hosil qilgan birikmalari oksidlar deb ataladi. Oksidlaming ko'pchiligi odatdagi sharoitda qattiq (metallaming barcha oksidlari; MgO, CaO, CuO va hokazo), ayrimlari gaz (metalmaslar oksidlari: CO2 SO2 NO2 va hokazo) va suyuq (masalan, H2O) moddalar. Ayrim oksidlarni tuzilishi: Na2O 2O3 CO2 N2O, Ular suv bilan reaksiyaga kirishganda hosil bo'ladigan modda-laming tarkibi va xossalariga qarab uch toifaga: asosli, kislotali va amfoter oksidlarga bo'linadi. Bular tuz hosil qiluvchi oksidlar deb ataladi. Lekin tuz hosil qilmaydigan oksidlar ham mayjud.| , N20, NO, SO kiradi. Asosli oksidlar Metallarmng kislorod bilan hosil qilgan ko'pchihk oksidlari asosli oksid hisoblanadi. Na2O, CaO, FeO kabi oksidlar ularga misol bo'ladi. Bu oksidlami asosli deyilishiga sabab, ularga tegishli asoslar muvofiq keladi. Masalan, Na2O ga NaOH (natriy gidroksid), CaO ga Ca (OH) 2 CuO ga Cu(OH) 2 muvofiq keladi. Olinishi. 1. Asosli oksidlar metallar bevosita kislorod bilan birikkanda hosil bo'ladi: 4Na+O2=2Na2O; 2Ca+O2=2CaO 2. Tuzlarning parchalanishidan hosil bo'ladi: СаСОз CaO+CO2; Cu2OH2CO3 2CuO+H2O+CO2 3. Asoslar (gidroksidlar)ning parchalanishidan hosil bo'ladi: Cu(OH) 2 CuO+H2O; 2Fe(OH) 3 Fe2O3+3H2O Nomlanishi. Metall o'zgarmas valentlikka ega bo'lib, faqat bitta oksid hosil qilsa, oksidning nomi metall nomiga «oksid» so'zi qo'shib hosil qilinadi: Na2O - natriy oksid; CaO - kalsiy oksid. Agar bir metall ikki yoki undan ortiq oksid hosil qilsa, u taqdirda metallning nomidan keyin rim raqamida qavs icЫda uning valentligi yozilib, keyin «oksid» so'zi qo'shib aytiladi. FeO - temir (II)-oksid; Fe2O3 - temir (II)-oksid. Ayrim asosli oksidlar turmushda qo'llanilishiga qarab ham nomlanadi; CaO - so'ndirilmagan ohak; MgO - magneziya. Asosli oksidlarning hammasi qattiq moddalar. i Kimyoviy xossalari. 1. Asosli oksidlarning ayrimlari oddiy sharoitda suv bilan birikib suvda eriydigan asos (ishqor)lami hosil qiladi: K20+H2O=2KOH; СаО+Н2О=Са(ОН) 3 kaliy kalsiy gidroksid gidroksid 2 Kislotalar bilan reaksiyaga kirishganda tuz va suv hosil bo 'ladi: CuO+H2SO2=CuSO4+H2O; FeO+2HCl=FeCl2+H20 3. Kislotali oksidlar bilan reaksiyaga kirishganda tuz. hosil bo 'ladi: CaO+CO2=CaCO3 Ishlatilishi. Tabiatda uchraydigan asosli ...