Atom tuzilishi, Katod nurlari, Atom va yadroning tarkibi, Yadro, Izotoplar [info-referat]

Atom tuzilishi. Katod nurlari. Atom va yadroning tarkibi. Yadro. Izotoplar. Yadro reaktsialari Reja: 1. Atom tuzilish nazariyasi 2. Radiaktivlik. Izotoplar. 3. Atomlarning elektron formulalari Atomlarning elektron qobiqlarining tuzilishi. 4. Kvant sonlari elektronlarning konfiguratsiyasi Pauli prinsipi. 20-asr boshlariga atom bo'linmas deb hisoblang. Keyinchalik tajriba ma'lumotlari ko'paygan sari bu fikrdan qaytib atomlar murakkab tuzilishiga ega fikrga kelindi va atomning tuzilishi, mukammal o'rganila boshlandi. Atomlar tuzilishi haqidagi to'gri tasavvurlar quyidagi. Elektroliz Radiaktivlik Atom tuzilishining yadroviy modeli kabi hodisalarda hosil bo'ldi. Atom-murakkab mikrosistema bo'lib, mikroolam qonunlariga bo'ysunadigan doimo harakatdagi zarrachadir. Atom-ximiyaviy elementning eng kichik zarrachasi bo'lib, o'zida elementning xossalarini mujassamlashtirgan bo'ladi, va erkin va birikma holatda bo'lishi mumkin. Atomning murakkab tuzilishiga ega ekanligini o'rganishda radiaktivlik hodisasining kashf etilishi katta ahamiyatga ega bo'ldi. 1896 yilda fransuz olimi Bekkerel uran va uning birikmalari ko'zga ko'rinmaydigan nurlar chiqaradi, bu nurlar qorong'ida fotoplastinkani qoraytiradi degan edi. Uran va uning tuzlarini tekshirib M.S. Kyuri va P.Kyurilar 2 ta yangi radiaktiv element . Poloniy va Radiyning kashf etdilar. Bu ikkala elementning radiaktivligi uranikidan ham kuchli bo'lib chiqdi. 43,61 nomerli elementlar va 83 dan keyingi nomerdagi barcha elementlar radiaktivlik xususiyatiga ega, shuning uchun bu elementlar radiaktiv elementlar deyiladi. Bu elementlarning o'z xususiyati jihatidan bir biridan keskin farq qiladigan uch xil bo'ladi. (-) (-) (+) (+) , va nurlari bor. - nurlar (+) musbat zaryadlangan zarrachalar oqimidan iborat. - nurlar (-) manfiy zaryadlangan zarrachalar oqimidan iborat. -nurlar esa (+) 2 zaryadli geliy ionlaridir. - Nurlar esa rentgen nurlaridek elektromagnit to'lqinlardir - ya'ni elektroneytraldir. - Nurlarning elektr zaryadi bo'lmaydi bu nurlar elektromagnit nurlanishlardan iborat. Bu nurning o'tish xususiyati juda kuchli va 30 sm gacha qalinlikda bo'lgan temir plastinkadan iborat bo'ladi. - Nurlar yoki zarrachalar atomdagi katta tezlik bilan otilib chiqadi va havodan 2 tadan elektron biriktirib geliy atomiga aylanadi. Radiaktiv elementlarning boshqa bir elementga aylanishi quyidagicha boradi. Masalan: Radiy - zarrachalar yo'qotib, radan elementiga aylanadi. 226 Ra -- 4 Ne + 226 Rn 88- zaryadi 88 2 86 226-massasi Ya'ni radiaktiv elementlar o'zidan , , , nurlar chiqarib radiaktiv emirilish jarayonida yangi elementlar hosil bo'laveradi. 22 Rn -- 4 Ne + 218 Ro va nihoyat oxirida qo'r- 86 2 84 g'oshinga aylanadi va emirilishdan tuxtaydi. Demak - emirilishda elementning atom massasi 4 ga va zaryadi 2 ga kamayadi. Bunda element davriy sistemada 2 xona chapga siljiydi. Agar radiaktiv element o'zidan - nur tarqatsa oshadi element massasi esa o'zgarishsiz qoladi, va element davriy sistemada bir xona o'ngga siljiydi. Masalan: 234 Th -- 234 Ra ...