III A guruh elementlari [info-referat]

II A guruh elementlari Bor va uning xossalari 1808 y. Gey-Lyussak ochgan. H3BO3 -borat kislota yoki sassolin, Na2B4O7*10H2O -bura, datolit - CaHBSiO5, borasit - 2Mg3B8O15*MgCl2 . Xossalari. Amorf B hidsiz yuqori suyuql. va qayn. h.ga ega, qo'ng'ir modda. Kristall B qora rangli (suyuql. H. 2300oS, kristall panjarasi tetragonal. Yarim o'tkazgich xossasiga ega. B kam uchrashi. 510 B + 01n = 24He + 3 7Li Olinishi: B2O3 + 3Mg = 3MgO + 2B KBF4 + 3Na = 3NaF + KF + B BF3 elektrolizi. B borni tozaligi 99,5 % . Eng toza B (termik100-200S Ta simi ) : 2BBr3 + 3H2 = 2B + 6HBr Kristal B: B2H6 = 2B + 3H2 Metallar bilan boridlar. M4B, M2B, MB, M3B4, MB2, MB6. d-elementlar boridlari qattiq va issiqqa chidamli (200-300) va kimyoviy barqaror: Zr (Zr4B, ZrB, ZrB2); Cr (Cr4B, Cr2B, CrB, Cr3B4, CrB2), Ti, Nb va Ta bilan B qotishmalari reaktiv dvigatellar, gaz trubinalari . ZrB2 - 3040oS da suyuqlanadi. Gidroboratlar. Na[BH4] - oq kristall suvda yaxshi eriydi. Olinishi: B(OCH3)3+4NaH = Na[BH4]+ 3CH3ONa Al tetragidroborati [Al(BH4)3] kovalent tabiatli. B Yadro jarayonlarini sekinlashtiruvchi modda. Xossalari. B 700 0S yonadi: 4B + 3O2 = 2B2O3 + 1171,1 kJmol F2 bilan (xona): 2B + 3F2 = 2BF3 400oS Cl2, Br2 va S: 2B + 3Cl2 = 2BCl3 Nitridlar: N2 + 2B = 2BN NH3 ta'sirida: 2 B + 2NH3 = 3H2 + 2BN SiO2, P2O5 qaytaruvchi: 3SiO2 + 4B = 2B2O3 + 3Si Suv bilan ( harorat): 2B + 3H2O = B2O3 + 3H2 Ishqorlar metaborat: 2B+2NaOH+2H2O= 2NaBO2+3H2 Kons. va issiq HNO3, H2SO4 va zar suvi : B + 3HNO3 = H3BO3 + 3NO2 2B + 3H2SO4 = 2H3BO3 + 3SO2 Borning galloidli birikmalari. BF3-gaz (s. h.-127oS), BCl3 (qayn. h.-12,5oS), va BBr3 suyuqlik (qayn. h. 90oS) va BI3 qattiq (suyuql. h. 43oS). BF3 olinishi: B2O3 + 3CaF2 + 3H2SO4 = 2BF3 +3CaSO4 +3 H2O BCl3 olinishi: B2O3 + 3C + 3Cl2 = 2BCl3 + 3CO BF3 va BCl3 katalizator. Gidroliz: BCl3 + 3H2O = H3BO3 + 3HCl BF3 gidrolizli: 4BF3 + 3H2O = H3BO3 + 3H[BF4] B anion komplekslari. Na[BF4] - natriy tetraftorborat, K[BF3OH] -ftorgidroksoborat, K[BH4] kaliy tetragidroftorborat, K[BF3H]-kaliy triftorgidroborat. Borning nitridlari BN. Oq rangli geksagonal . Grafitga o'xshash va oq rangli. Olti halqali siklda B va N ketma-ket . Yarim o'tkazgich . Qora rangli kristall shakl o'zgarish, borazon yoki elbor . BN tetragonal shakl . BN juda qattiq olmosdan qolishmaydi. Havoda qizdirilganda borazon 200C da ...