Mineral o'g'itlar, ularni ishlab chiqarish [info-referat]

Mineral o'g'itlar, ularni ishlab chiqarish. ReJA: 1. Mineral o'g'itlarning ahamiyati va sinflanishi. 2. Fosforli o'g'itlar ishlab chiqarish. 3. Kompleks o'g'itlar ishlab chiqarish. 4. Azotli o'g'itlar ishlab chiqarish. 5. Kaliyli o'g'itlar ishlab chiqarish. TAYaNCh IBORALAR: Mineral o'g'itlar,sinflanishi, fosforli o'g'itlar,kompleks o'g'itlar, azotli o'g'itlar, kaliyli o'g'itlar. Mineral o'g'itlar deganda tarkibida o'simliklarning oziqlanishi uchun zarur elementlarga ega bo'lgan tuzlar tushuniladi. Mineral o'g'itlar qishloq xo'jaligi mahsulotlaridan yuqori hosil olish maqsadida tuproqka beriladi. Zamonaviy qishloq xo'jaligini mineral o'g'itlarsiz tasavvur qilish qiyin. Ular ta'sirida hosilni 50 % - 60 % gacha ko'tarish mumkin. qishloq xo'jaligida mineral o'g'itlarning xar yili 100 mln tonnasi ishlatiladi, shuning uchun mineral o'g'itlar ishlab chiqarish kimyo sanoatining yirik tonnali sohasi hisoblanadi. Mineral o'g'itlarning sinflanishi quyidagi belgilarga asoslangan: agrokimyoviy ahamiyati, kelib chiqishi, tarkibi, fizik- kimyoviy xususiyati (asosan tuproq suvlarida erishi), tuproqka fiziologik ta'siri. Tarkibiga ko'ra mineral o'g'itlar Rli, N li, K li, Mg li va boshqa turlarga bulinadi. Fakat bitta ozik elementiga ega bo'lgan o'g'itlar oddiy o'g'itlar,ikki yoki undan kuprok elementlarga ega bo'lgan elementlar kompleks o'g'itlar deyiladi. o'simliklarning o'sishi uchun juda kam miqdorda zarur bo'lgan elementlarga ega bo'lgan o'g'itlar mikroo'g'itlar deyiladi. Masalan: borli, marganetsli, misli va boshqalar. Murakkab va aralash o'g'itlar xam bo'lib, murakkab o'g'itlarni kimeviy reaksiyalar natijasida olinadi. Aralash o'g'itlar esa oddiy o'g'itlarni mexanik aralashtirish natijasida olinadi. tuproq suyuqliklarida erishiga ko'ra suvda eruvchi va tuproq kislotalarida eruvchi o'g'itlarga bulinadi. Azotli va kaliyli o'g'itlar suvda eritilganda ular o'simliklar tomonidan oson shimiladi, lekin egin suvlarida yuvilib ketishi mumkin. Kislotalarda eruvchi o'g'itlarga fosforli o'g'itlar kiradi. Ular tuproqka qiyinrok surilsa xam tuproqda uzoq vaqt turadi. Mineral o'g'itlar ishlab chiqarishda xom ashyo bo'lib, tabiiy minerallar, kimyo sanoatining chiqindilari va yarim mahsulotlari xizmat qiladi. Asosiy xom ashyo bazasi tabiiy mineral xom ashyodir. Fosforli o'g'itlar ishlab chiqarish. Fosfor va uning birikmalarini ishlab chiqarish uchun tabiiy minerallar xom ashyo sifatida ishlatiladi, ya'ni appatit va fosforit. Apatit - 3Ca3 (PO4) Ca R bu yerda R - F, Cl, OH. Kupincha ftor appatit ishlatiladi. 3Sa3(RO4) SaF4 - CO2 Ca3 F4 (PO4) - Ca3P4 (PO4) Fosforitlarda xam fosfor ftorappatitdagi kabi bo'ladi, lekin unda quyidagi kushimchalar xam mavjud bo'ladi. Masalan: kal'tsiy karbonat, dolomit,Fe oksidlari va alyuminiy. Fosforli o'g'itlar ishlab chiqarish texnologiyasining asosiy vazifasi o'simliklar tomonidan qiyin uzlashtiriladigan va suvda erimaydigan fosfor tuzlarini qayta ishlash natijasida suvda eriydigan va oson uzlashtiriladigan tuzlarga aylantirishdan iborat. Bundan tashqari o'g'it tarkibidagi ozik moddalarning yuqori kontsentratsiyasiga erishish. Eng keng tarkalgan fosforli o'g'it superfosfatdir. Superfosfatni tabiiy fosfatlarni (apatitni) H2 SO4 bilan ajratish orqali olinadi. Ca5F (PO4) 3 5H2 SO4 2,5 H2 ...