Oqsillar tarkibi, tuzilishi va xossalari [info-referat]

Oqsillar tarkibi,tuzilishi va xossalari. Reja: Umumiy xossalari Tarkibi va tuzilishi Oqsillarning sifat reaksiyalari Oqsillar o'zaro peptid bog'lar orqali bog'langan α-aminokislotalarning qoldiqlaridan tuzilgan yuqori molekulyar birikmalardir. Ular hamma o'zimlik, hayvon va inson organizmlarida bo'ladi. O'simliklarda oqsillar protoplazma, yadro, hujayra suyuqligi va urug' tarkibida uchraydi. Hayvonlarning qoni, suti, muskuli va to'gyi tarkibida bo'ladi. Ular tovuq tuxumining asosiy tarkibiy qismini tashkil qiladi. Oqsil nomi tuxum oqi so'zidan kelib chiqqan. Ilmiy adabiyotlar birinchi, eng muhim degan ma'noni anglatadigan protein termini bilan atash qabul qilingan. Oqsil moddalarni o'zimliklar tuproqdagi tuzlar tarkibidagi azot, dukkakli o'simliklar esa atmosfera azoti hisobiga sintez qilinadi. Hayvonlar oqsil sintez qila olmaydi. Ular o'simlik yoki hayvonlarni yeb, oqsillarni tayyor holda oladi. Tarkibi va tuzilishi. Oqsillar tarkibida besh xil element -uglerod, vodorod, kislorod, azot va oltingugurt bo'ladi. Ba'zi muhim oqsillar tarkibida 50-55% uglerod, 6,6 -7,3 % vodorod, 15-18% azot, 19-24% kislorod va 0,5 -2,4% oltingugurt bor. Tarkibida oltingugurt bo'lmagan oqsillar prota'minlar deb ataladi. Ba'zi oqsillarda, masalan, qon oqsili gemoglobinda temir (0,3-0,5%) uchraydi. Tarkibida yod yoki boshqa galoidli oqsillar ham mavjud. Kimyoviy tarkibi jihatdan oqsillar ikki gruppaga bo'linadi: oddiy oqsillar -proteinlar, ular gidrolizlanganda faqat aminokislotalarga ajraladi; murakkab oqsillar - proteidlar, ular gidrolizlanganda aminokislotalar bilan oqsilmas moddalar (uglevodlar, nuklein kislotalar) hosil qiladi. Bular oqsil moddalar bilan oqsilmas moddalarning birikmalaridir. Oqsillarning tarkibi va tuzilishi ularning gidrolizlanishidan hosil bo'lgan moddalarga qarab xulosa chiqariladi. Istalgan oqsilning gidrolizlanishi natijasida α - aminokislotalar aralashmasi hosil bo'lishi va 22 ga yaqin α -aminokislotaga oqsillar tarkibida deyarli hamma vaqt uchrashi aniqlangan. Bunday aminokislotalarning ba'zilarini keltiramiz: Fenilalanin, valin, leysin, lizin, izoleysin, treonin, triptofal tirik organism uchun juda muhim ahamiyatga ega. Bu aminokislotalardan inson bir sutkada ovqat orqali 21-31 grammgacha iste'mol qilish kerak. Aminokislotalar qanday qilib oqsil molekulasini hosil qiladi? Bu savolga 1891-yilda rus biokimyogari A.Y.Danilovskiy javob berdi. Uning fikricha, oqsillarda aminokislotalar bir molekula kislotaning karboqsil gruppasi va ikkinchi molekula aminokislotaning aminogruppasidan bir molekula suv ajralib chiqishi natijasida hosil bo'lgan amid bog'lari orqali bog'langan. Amid bog'lari -NH - C -peptid bog' ham deb ataladi. O Oqsillarning sifat reaksiyalari Cho'ktirish reaksiyalari. Ishqoriy va ishqoriy-yer metallari, rux, magniy tuzlari ta'sir ettirilganda oqsillar cho'kmaga tushadi. Suyultirish yo'li bilan cho'kmani qayta eritish mumkin. Ularga temir, simob va qo'rg'oshin kabi og'ir metallarning tuzlari ta'sir ettirilganda ham oqsillar cho'kadi. Oqsillar qo'rg'oshin tuzi qo'shib qizdirilsa, qora cho'kma -qo'rg'oshin sulfid hosil bo'ladi. Bu reaksiya oqsil tarkibida oltingugurt borligini ko'rsatadi. Oqsillarning rangli reaksiyalari: agar oqsil eritmasiga ishqor va mis (II) sulfat eritmasi ta'sir ettirilsa, qizil-binafsharang hosil bo'ladi. Bunday reaksiyalarni barcha oqsillar, polipeptidlar va ...