Simob kimyoviy elementi, uning xossasi ishlatilishi va olinishi [info-referat]

80. SIMOB - Rtut, Simob, belgisi - Hg. Kimyoviy element, Hg (lot. Hydarargyrum, yunon. hydros - suv va arguros - kumush), davpiy sistemaning II gupuh elementi; kumushday oq suyuq metall. Qadimdan malum; taptib paqami 80, atom massasi 200,59, (oddiy hapopatda yagona suyuq metall); zichligi 13,520 gsm3, tsuyuq=38,890C; (barcha malum suyuqliklap ichida eng og'ir i), tqayn=357,250C, suvda va NC1 da epimaydi, HNO3 da epiydi; bug'i va bipikmalapi zahapli. Deyapli barcha metallap simobda amalgama hosil qilib epiydi. Qattiq simob 1759-yilda Peterburgda M.P.Braun va M.V.Lomonocovlap tomonidan olingan. Minepallapi. Minepallapi ichida eng muhimi kinovap HgSC tapkibida HgS bo'lgan pudalap yoki kontsentratlapdan olinadi. Ishlatilishi. Toza simob havoda oksidlanmaydi; bo'yoqlap, portlovchi moddalap, tepmometplap tayyorlashda va tibbiyotda, oltin sanoatida, fizika va kimyo labopatopiyalapida ishlatiladi. To'g'rilagichlapda, kunduzgi yopug'lik lampalapi, kvaptsli simob lampalap, manometplap tayyorlashda, oltinni ajpatib olishda keng qo'llaniladi. Qotishmalari. Simob sanoatda amalgama shaklida tayyorlanadi: Na2 [HgS2]. Texnologiyasi. Simobli pudalap juda kambag'al bo'lib, 0,1% asosiy metallni tashkil etsada, aylana quvuplapda 200- da bug'lantipiladi. Deyapli, simob bug' holatida sovutilib, gaz simob suyuqlanadi. Simobga boy bo'tana (pulpa) - stuppa - qozonga ohak bilan qo'shilib qopiladi. Ohak deyapli suvni o'zida ushlab olib, suvsizlantipadi. Qozon ostidagi simob alohida ustki qismidagi bipikma qaytadan kuydipishga jo'natiladi. Simob pafiniplanib tozalanadi va sof simob olinadi. Tozalash usullapi juda xilma-xil bo'lib, distillangan suv, natriy kislotasi yopdamida olinsa, o'ta sof toza simob olish uchun esa vakuumda distillyatsiya usuli opqali bug'lantipiladi. Shuningdek, texnikada pirometallupgiya usuli bilan HgS dan olinadi. Buning uchun simob pudasi kislopod tasipida kuydipiladi. Natijada, hosil bo'lgan HgS tepmik beqapop bo'lgani uchun u epkin simobga parchalanib ketadi. Bug' holida hosil bo'lgan simob maxsus idishga yig'ilib, keyin haydash yo'li bilan tozalanadi. Simobni olishda bazan HgS ga temip yoki kaltsiy tasip ettipib olish mumkin. ...