Uchburchak. Uchburchakning turlari

I kurs. GEOMETRIYA 4-Mavzu: U . U CHBURCHAK CHBURCHAKNING TURLARI Uchburchak. Uchburchakning turlari Bir to'g'ri chiziqda yotmagan uchta nuqtani belgilaymiz. Ularni o'zaro kesmalar bilan tutashtirub chiqsak, uchburchak hosil bo'ladi (1-rasm). Belgilangan uchta nuqta uchburchakning uchlari, kesmalar esa uchburchakning tomonlaridan iborat bo'ladi. Odatda, uchburchak so'zi o'rniga belgisi ishlatiladi. ABC yozuvi uchburchak ABC yoki ABC uchburchak deb o'qiladi. BAC, ABC, ACB - uchburchakning burchaklari deb yuritiladi. Ularni ba'zida aniqlik uchun ichki burchaklar deb ham atashadi(1-rasm). Uchburchak burchaklarini A, B, C tarzda ham belgilash mumkin. Uchburchakning tomonlari va burchaklari uning asosiy elementlari deb ataladi. Uchburchakning uchala tomoni uzunliklari yig'indisiga, uning perimetri deyiladi. U P harfi bilan belgilanadi. Shuningdek, BAC burchak uchburchakning AB va AC tomonlari orasida yotuvchi burchagi; AB va AC tomonlar BAC burchakkayopishgan, BC tomon BAC burchak qarshisidayotibdikabiiboralar qo'llaniladi. Tomonlari va burchaklariga ko'ra uchburchaklar quyidagi turlarga ajratiladi: uchala tomoni o'zaro teng bo'lsa, teng tomonli uchburchak (2.a-rasm), tomonlaridan ikkitasi o'zaro teng bo'lsa, teng yonli uchburchak (2.b-rasm), bitta burchagi to'g'ri bo'lsa, to'g'ri burchakli uchburchak (2.c-rasm), hamma burchaklari o'tkir bo'lsa, o'tkir burchakli uchburchak (2.d-rasm), bitta burchagi o'tmas bo'lsa, o'tmas burchakli uchburchak (2.e-rasm) . Uchburchakning asosiy elementlari: mediana, balandlik va bissektrisa ABC B uchburchakning uchini uning qarshisida yotuvchi M tomonning o'rtasi nuqta bilan tutashtiramiz (1-rasm). Hosil BM ABC bo'lgan kesma uchburchakning medianasi deb B AC ataladi. Bu mediana uchdan chiqqan yoki tomonga tushgan deyiladi. Uchburchak uchini shu uch qarshisidagi tomonning o'rtasi bilan . tutashtiruvchi kesma uchburchakning medianasi deb ataladi. ABC B uchburchak burchagining bissektrisasini o'tkazamiz AC L (2-rasm). Uning tomon bilan kesishgan nuqtasini bilan BL ABC belgilaymiz. Hosil bo'lgan kesma uchburchakning bissektrisasi deb ataladi. Uchburchak burchagi bissektrisasining uchburchak ichida yotgan qismi (kesmasi) uchburchak bissektrisasi deyiladi. Uchburchakning asosiy elementlari: mediana, balandlik va bissektrisa ABC B AC uchburchakning uchidan tomon yotgan to'g'ri chiziqqa perpendikular tushiramiz (3-rasm). H Perpendikular asosini bilan belgilaymiz. Hosil bo'lgan BH ABC kesma uchburchakning balandligi deb ataladi. . Uchburchak uchidan shu uch qarshisidagi tomon yotgan to'g'ri chiziqqa tushirilgan perpendikular, uchburchakning balandligi deb ataladi. I kurs. GEOMETRIYA 4-Mavzu: UCHBURCHAK. UCHBURCHAKNING TURLARI Bir to'g'ri chiziqda yotmagan uchta nuqtani belgilaymiz. Ularni o'zaro kesmalar bilan tutashtirub chiqsak, uchburchak hosil bo'ladi (1-rasm). Belgilangan uchta nuqta uchburchakning uchlari, kesmalar esa uchburchakning tomonlaridan iborat bo'ladi. Odatda, uchburchak so'zi o'rniga  belgisi ishlatiladi. ABC yozuvi uchburchak ABC yoki ABC uchburchak deb o'qiladi. BAC, ABC, ACB - uchburchakning burchaklari deb yuritiladi. Ularni ba'zida aniqlik uchun ichki burchaklar deb ham atashadi (1-rasm). Uchburchak burchaklarini A, B, C tarzda ham belgilash mumkin. Uchburchakning tomonlari ...