Iqtisodiy - statistik usullar va ekonometrik modellar

iqtisodiy - statistik usullar va ekonometrik modellar Reja: 1. Bashoratlash usullari 2. Ekonometrik modellar 3. Kobbo-Duglas ishlab chiqarish funksiyasi asosida modellar 4. CES-funksiyasining nochiziqli eng kichik kvadratlar usuli bo'yicha baholash Tayanch iboralar: Ekonometrika, ekonometrik model, bashoratlash, ekstrapolyatsiya, bashoratlash turli, eng kichik kvadratlar usuli, korrelyatsiya koeffitsiyenti, elastiklik koeffitsiyenti, CES funksiyasi. 1. Bashoratlash usullari. iqtisodiy matematik usullar erdamida iqtisodiy jaraenlarni belgilovchi ko'rsatkichlar va ularga ta'sir etuvchi omillar orasidagi miqdoriy bog'lanishlarni ifodalovchi modellar muhim uringa ega. iqtisodiy jaraenlarni ana shunday miqdoriy tomonlarini hamda iqtisodning nazariy tahlillarini matematik statistikaning usullari orqali talqin qiluvchi fanni ekonometrika deb ataladi. Ekonometrikaning asosida parametrlari matematik statistikaning usullari orqali baholanadigan omillar tahlilining iqtisodiy mate-matik modeli etadi. Bu model statistik asosida u eki bu iqtisodiy jaraenlarni bashoratlash, tahlil etish kabi tadqiqotlar yuritish uchun xizmat qiladi. Bunday modellarni ekonometrik modellar deb yuritiladi. hozirgi sharoitda, xalq xo'jaligi jaraenlarining tarakkietini rejalashtirishda, ilmiy asoslangan bashoratlar erdamida boshlang'ich marralarning aniklanishi muhim ahamiyatga egadir. Bashoratlash oqibatida xalq xo'jaligini kelgusida egallash mumkin bo'lgan holati aniklanadi, hozirgi kunda kabul kilinadigan karor-larning natijalari taxminan belgilab chikiladi. iqtisodiy bashoratlashda iqtisodietni rivojlantirish masala-larini xal qilish vaqtida, biz duch kelishimiz mumkin bo'lgan muammolar va vazifalar malum bo'ladi. Bu iqtisodietning kelajakdagi ahvolini aniklar ekanmiz, xalq xo'jaligini rivojlantirishdagi ijobiy va salbiy tamonlarini bashoratlash orqali kuraolamiz. Bu bashoratlash vaqtida aniqlangan va xal etilishi lozim bo'lgan bir kator vazifalarga ega bo'lib, konkret tadbirlarni turli dasturlar shaklida ishlab chikaolamiz, bu dasturlardan esa reja topshiriqlarini ishlab chiqish vaqtida foydalanishimiz mumkin bo'ladi. Ijtimoiy hodisalar va jaraenlarning bir - biriga bog'liq ravishda va bir - birini takozo etib rivojlanish prinsipi sotsial - iqtisodiy bashoratlash nazariyasining boshlang'ich shart - sharoitdir. 12 Ijtimoiy hayotdagi kupgina jaraenlar o'z tarakkietida inertsion xossalarga ega bo'lib, ko'rib chikilaetgan tizim kanchalik murakkab bulsa, uning inertsionaligi xam shunchalik ko'p bo'ladi. xalq xo'jaligi iqtisodietini rejali rivojlantirish sharoitida tarakkietining iner-tsionligi kuprok sodir bo'ladi. Bir xil hodisalar haqidagi axborotni tarkatish usuli, muayyan shart-sharoitda axborot xajmini bir hodisadan ikkinchisiga o'tkazish ekstrapolyatsiya usuli deyiladi. Ekstrapolyatsiya tadqiqot obyektining hozirgi vaqtda tekshirish mumkin bo'lgan kismi uchun kulay axborotga, butun obyektning aniklanishini ta'minlaydigan umumiy qonuniyatlarga asoslanadi. Ekstrapolyatsiya usuli bilish usuli sifatida ilmiy bashorat uchun asos bo'ladi, chunki ruy beraetgan hodisalarni bashoratlash vaqtida u tizimni ( obyektni) kelgusida rivojlantirish qonuniyatlariga tadbiq kilinadi. Bashoratlashning maqsadi tizimining o'tmishdagi va hozirgi ahvolini, o'zgarish qonuniyatlarini o'rganish va tahlil qilish asosida uning kelgusidagi rivojlanishini ilmiy asoslangan holda belgilab chiqish, sodir buladigan vaziyatning xakrakteri va mazmunini ochib berishdan iborat. Bashoratlash hodisalar va jaraenlarning kelajakdagi mumkin bo'lgan rivojlanish yo'lini va natijasini belgilab beradi, ozmi-kupmi ...