Pifagor

Pifagor Pifagor kim? (Miloddan avvalgi 576-496 yillar) Janubiy Italiyaning Regiya shahrida tug'ilib o'sgan qadimgi yunon faylasufi Pifagor Mnesarx ismli kishining farzandi bo'lgan. Otasi uni xizmat safariga doimo o'zi bilan olib yurgan. Oqibatda Pifagor qiziquvchan va yangi narsalarni bilishga intiluvchan bo'lib o'sadi U faylasuflar Anaksimandr va Ferekidning shogirdi bo'lgan Pifagor uzoq vaqt davomida Misrda tahsil olgan. Zardushtiylik diniga juda qiziqqan Pifagor hayotning mazmuniga oid qarashlarga «falsafa», deb nom bergan birinchi donishmand edi. Misrda ilm sirlarini o'rganish uchun hatto xatna qildirishga ham rozi bo'lgan. Aks holda uni kitoblarga yaqinlashtirishmasdi. U hech qachon yig'lamagan va umuman ehtiros hamda his-hayajonga berilmagan. Pifagorning quyidagi asarlari ma'lum: «Tabiat haqida», «Davlat haqida», «Tarbiya haqida», «Jon haqida», «Olam haqida», «Ilohiy kalom». Pifagor miloddan avvalgi 496 yilda dushmanlari tomonidan o'ldirilgan Pifagor Misrda o'qib yurgan paytlarida Misr va Persiya orasida urush paydo bo'ladi. Ta'lim dargohini bosib olishadi ,Pifagor ham boshqalar qatori qullikka tushib qoladi, oltmish yoshigacha (12 yil ) qullikda bo'ladi.Keyinchalik Persiya podshosi tomonidan ozod etiladi Borliq tushunchasi *Pifagorchilar, barcha jismlar mayda zarralar - «borliq birliklari»dan tashkil topadi, ular esa turli tartiblanishlarda, turlicha geometrik shakllarda birlasha oladi deb fikrlashar edi. Pifagor uchun son tushunchasi ham moddiyat ham Olamning shakli sifatida namoyon bo'lgan. Aynan shu tasavvurdan Pifagorchilarning o'sha mashhur e'tirofi: «hamma narsa - sondan iborat!» degan tushuncha kelib chiqqan. Shu tamoyilga ko'ra Pifagor maktabi vakillari, tabiatdagi barcha hodisa va jarayonlarni faqat sonlar vositasida izohlashga urinishgan. Bu orqali esa ular matematikaning o'ta muhim sohasi - sonlar nazariyasi uchun tamal toshini qo'ygan edilar. Pigagor chizmalari Pifagor maktabi Pifagor Misrni tark etgach uning ortidan uning izdoshlari( ular pifagorchilar deb atalgan) ham kelishadi va Janubiy Italiyada falsafa maktabini ochishadi. Pifagorchilar, boshqa tarixiy tamaddunlarda bo'lganidek, barcha sonlarni ikki toifaga: toq va juft sonlarga ajratishgan Pifagorchilarga sonlarning geometrik interpretatsiyasi ham ma'lum bo'lgan: ular, nuqtaning bitta, to'gri chiziqning ikkita, tekislikning uch, hajmning esa to'rt o'lchovli ekanligini aniq bilganlar. O'nlik, dastlabki to'rt raqamning yig'indisi orqali hosil qilinishi mumikin: (1+2+3+4=10) Pifagor va Matematika Pifagorni eng mashhur, matematika ta'limotida katta iz qoldirishiga sabab uning teoremasidir: To'g'ri burchakli uchburchakning katetlari kvadratlarining yig'indisi,uchburchak gipotenuzasining kvadratiga teng. Pifagor o'zining teoremasini e'lon qilganda mamlakat podshosi uning sharafiga qirqta ho'kizni qurbonlik qilgan. Afina maktabi rassom Rafael Suratdagi shaxslar Platon, Epikur Frederiko II, gersog Mantui Anaksimandr yoki Empedokl AkragantskiyАверроэс Averroes Pifagor Aleksandr Makedonskiy Ksenofont Gipateya (Pafaelning sevgilisi Margarita ) Esxin Parmenid Sokrat (Suqrot) Geraklit Efesskiy ( Mikelandjila) Platon Aristotel Diogen Plotin Yevklid yoki Arximed shogirdlari bilan Gipparx boshqa ma'lumotlarga ko'ra Zaratustra Klavdiy Ptolemey Protegen 6 18 15 ...