Kristall panjarasining tebranishlari

Kristall panjarasining tebranishlari Reja: chiziqiy panjara atomlarining tebranishlari. Akustik va optik tebranishlar Tebranishlar energiyasi Fononlar Krisstalning tarkibidagi zarralar (atomlar, ionlar, molekulalar) fakat mutlok nol temperaturada panjara tugunlarida tinch turadi. Temperatura oshgan sayin atomlarning tebranma harakat amplitudasi oshib boradi. Atomlar cheksiz bir chiziq ustida davriy ravishda (xar ikki kushni bir-biridan a masofada) joylashgan. Щar bir atom eng yaqin ikki yon kushnisi bilan kvazi elastik o'zaro ta'sirlashadi. Bu faraz atomlarning muvozonat vaziyatidan chetlanishi kichik, yani bo'lganida urinli bo'ladi. kvazi elastik kuchlar ta'sirida atomlar garmonik tebranishlar bajaradilar. a) chiziqiy sodda panjarada atomlarning muvozonatli vaziyati. b) Vertikal chiziqlar siljigan atomlar vaziyati. -tegishli atomlar siljishlari. Kvazi elastik kuch, ta'rifi bo'yicha, siljishning birinchi darajasiga proportsional, uning yo'nalishiga qarshi yunalgan bo'ladi. Demak, n-atomga n-1-atomning ta'sir kuchi -atomning ta'sir kuchi esa: bo'lib, n-atomga ta'sir qiluvchi natijaviy kuch: bu yerda -kvazi elastik kuch koeffitsenti. chiziqiy panjarada eng kichik to'lqin uzunligi bo'lib, eng kattasi cheksizdir. Uch o'lchamli murakkab panjarada tebranishlar soni uchta bo'lib ularning ikkitasi akustik va bittasi optik tarmoqlardir. to'lqinlarning zarra xossalari borligidan tebranishlar energiyalarining eng kichik ulushi (kvanti) mavjudligini aytib utmokchimiz. Bu tebranishlarning zarralar bilan tuknashishida yakkol namoyon bo'ladi. bu holda tebranishlar energiyasining bir kvantini beradi yoki shu kvant miqdoricha energiyani oladi. Demak kristall panjara tebranishlari energiyasi kvantlangan bo'ladi. Kvazi zarra (yani tebranish energiyasi kvanti) fonon tushunchasi kiritilgan. Fonon energiyasi , Kvazi impulsi bo'lib u tovush tezligida harakat qiladi deb hisoblanadi. Fononlar kvazi zarradir. Spini nol. Shuning uchun ular Boze-Eynshteyn statistikasiga buysunadi. ...