Qattiq jismlarning turlari

Qattik jismlarning turlari Reja: 1. Kristall va amorf jismlar. 2. Metallar, yarim o'tkazgichlar, dielektriklar. 3. Qattiq jismlarning fan va texnikadagi o'rni. Qattik jismlar deb normal sharoitda uzining o'lchami va shaklini saklay oladigan moddalarga aytiladi. Kristall qattiq jismlarda ularni tashkil qiluvchi atom va molekulalar katiy tartib bilan joylashadi. Agar bu tartib ikki kushni atom yoki molekula orasidagi masofadan bir kancha marta katta bo'lgan masofalargacha saqlansa uni uzoq tartib deb ataladi. Kristallar aniq suyo'lish temperaturasiga (nuqtasiga ) ega bo'ladi. kattaliklar kristall panjarani xarakterlovchi parametrlardir. Kristall jismlar monokristall va polikristallarga bulinadi. yaqin tartibi mavjud bo'lib, uzoq tartibi bo'lmagan moddalar amorf jismlar deyiladi. Optik xususiyatiga karab amorf jismlar shishasimon jismlarga xam bulinadi. Kristalni tashkil qiluvchi zarralar muvozanat nuqtalari atrofida tebranma harakatda bo'ladi. Ushbu muvozanat nuqtalarni fikran birlashtirsak kristall panjarasi hosil bo'ladi. Muvozanat nuqtalari esa kristall panjara tugunlari deb ataladi. Kristall panjarasining tuzilishi qiyofasini saklagan eng kichik bo'lagi elementar katak (yacheyka) deyiladi. Kristallning vektorlarga asosiy (translyatsion) vektorlar deb ataladi. Bu translyatsion vektorlar yordamida cheksiz kristalni vektor buylab kuchirsak kristal o'z-uziga ustma-ust tushadi. butun sonlar). Kristallar uzlarining elektrik xossalariga ko'ra o'tkazgichlar (metallar), yarim o'tkazgichlar va dielektriklarga bulinadi. Elektr qarshiligi dan katta bo'lgan moddalar dielektriklar deyiladi. Elektr qarshiligi dan . gacha bo'lgan moddalar yarim o'tkazgichlar deyiladi. Elektr qarshiligi dan kichik bo'lgan moddalar o'tkazgichlar (metallar) deyiladi. Kristall jismlarning o'tkazgich va yarim o'tkazgich jismlarining elektr qarshiligi tashqi temperaturaga bog'liq bo'lib kuyidagicha uzgaradi: Bu materiallarda takiklangan zonalarning kengligi xam har xil bo'ladi: X u l o s a. 1. qattiq jismlar kristall va amorf jismlarga bulinadi. 2. Elektrik xossalariga ko'ra qattiq jismlar o'tkazgich, yarim o'tkazgich va dielektriklarga bulinadi. 3. Elektr o'tkazuvchanlik temperaturaga bog'liq bo'ladi. 4. Takiklangan zona kengligi o'tkazgichlar, yarim o'tkazgichlar va dielektriklarda har xil bo'ladi. ...