Iqtisodiy masalalarni parametrik programmalashtirish usuli bilan yechish

iqtisodIY MASALALARNI PARAMYeTRIK PROGRAMMALAShTIRISh USULI BILAN yechish Reja: 1. Masalaning =iyilishi: 2. Parametrik programmalashtirish masalalarining turli shollari 3. Parametrik programmalashtirish masalalarini yechishning grafik usuli 4. Parametrik programmalashtirish masalalarini simpleks-usulda yechish Masalaning =iyilishi: Kipgina i=tisodiy masalalarda berilgan kattaliklar biror parametrga boli= biladi. Bunday masalalar parametrik programmalashtirish masalalari deyiladi. Berilganlarni biror parametrga boli=ligini chizi=li programmalashtirishning asosiy masalasiga tadbi= =ilib kiramiz. Щar =anday i=tisodiy masalani matematik programmalashtirish usullari bilan yechish mumkin deyolmaymiz. Bunga birinchidan, ilchovining kattaligi, ikkinchidan ma=sad funksiyasining va cheklashlar sistemasining chizi=siz ekanligi sabab biladi. Bundan tash=ari masalani echmay turib, berilgan ma'lumotlarni (ma=sad funksiyasi va cheklashlar sistemasi parametrlarini) ozgina izgartirib, yechim xatoligini osongina topish imkoniyatini yaratishga urinamiz. Bunday izgarishlar tasodifiy bilgani uchun real masalani yechimini ishonchlilik orali=larini, yechimning turunligini basholash, dastlabki berilganlarni izgarishiga yechimning sezgirligini tashlil =ilish kabi sof matematik operatsiyalarni tekshirish berilganlarning noani=ligini shisobga oladigan usullar ishlab chi=ishni talab =iladi. Chizi=li programmalashtirish masalalari irganish va amaliyotga tadbi= =ilish uchun =ulay va yaxshi rivojlangan, shuning uchun berilganlarning ani=masligini shisobga olish algoritmini chizi=li programmalashtirish masalasi misolida kiramiz. Bosh=a shollarda bunday ani=maslikni shisobga olish ita murakkab muammodir. Matematik programmalashtirishning bunday muammolarini shal =iladigan =ismi parametrik programmalashtirish deyiladi. U ma=sad funksiyasi va cheklashlar sistemasining koeffitsiyentlari (berilganlar) biror parametrga chizi=li boli= bilgan (kip shollarda) masalalarni yechish bilan shuullanadi. Щar =anday parametrik programmalashtirish masalasiga biror dastlabki chizi=li programmalashtirishni masalasini mos =iyish mumkin. Bu dastlabki masalaning ifodalanishiga =arab parametrik masala ifoda =ilinadi va parametrning kiritilishi biror real sholatni aks ettiradi. Bazi parametrik masalalarni =iyilishiga misollar keltiraylik. Parametrik programmalashtirish masalalarining turli shollari I. Ma=sad funksiyasi parametrga chizi=li boli= bilgan masala parametrning orali=dan olingan shar bir =iymati uchun (2.1) , (2.2) , (2.3) (2.1) funksiyaning (2.2)-(2.3) shartlardagi maksimum =iymatini topishdan iborat. Bu yerda va - berilgan izgarmas sonlar. Bu yerda ma=sad funksiya koeffitsiyentlari biror mashsulot mi=dori birligining narxini ifodalaydi. masalaning dastlabki koeffitsiyentlari, -yangi koeffitsiyentlar, -parametr. Ma=sad funksiyasi koeffitsiyentlarini parametrga boli=ligini mashsulot birligini narshini va=tga boli=ligi sifatida =arash mumkin. Turli yangi koeffitsiyentlar turli mashsulotlarning parametrga boli=ligining individual xarakterini ifodalaydi. Dastlabki masala ma=sad funksiyasining =iymati mashsulotning tannarxiga teng. Unga mos parametrik masala ma=sad funksiyasini =iymati mashsulot birligi narxi izgargandagi mashsulot tannarxi bilib, bu narxlarning izgarishi =onuni (va=tga, mashsulot sifatiga boli=) berilgan biladi. Endi cheklashlar vektori (resurslar zaxirasi) koordinatalarigina parametrga boli= bilgan sholni kiramiz. Bu kirsatkichlarni va=tga, resurs ishlab chi=arish usuliga va masalada modeli kirilayotgan obyektning joylashish rayoniga boli=ligini kirish mumkin. II. Agar cheklashlar sistemasidagi ozod shadlar parametrga boli= bilsa, parametrning izgarish oralii orali=dan olingan shar bir =iymati uchun =uyidagi chizi=li funksiyaning (2.4) ...