Funksiya tushunchasi, uning berilish usullari, xossalari. Teskari funksiya

Funksiya tushunchasi, uning berilish usullari, xossalari. Teskari funksiya Reja: Funksiyaning berilish tushunchasi. Funksiyaning sodda xossalari. Funksiyaning fizika, texnika va amaliyotga tadbiqi. Elementar funksiyalarning berilishi. Tayanch iboralar: funksiya, funksiyaning aniklanish sohasi, qiymatlar to'plami, o'sishi, kamayishi, davriyligi, juft va tokligi, teskari funksiya. Bunda tekislikda to'g'ri burchakli koordenatalar sistemasi. Funksiya tushunchasi. chiziqli funksiya, uning grafigi va xossalari. Burchak koefftsienti kabi mavzularni o'rganish ko'rsatilgan. VII sinf algebra kursida kvadrat funksiya mavzusiga 16 soat ajratilgan. Bunda kvadrat funksiyaning ta'rifi. u=x2 funksiya. u=ax2 funksiya. u=ax2+vx+s funksiya grafigini yasash yo'llari. Bunda: 1. x0= u0= formula bo'yicha x0, u0 ni hisoblab yoki tula kvadrat ajratish usuli bilan parobolaning (x0,u0) uchini yasash. 2. Parabolaning uchi orqali ordinatalar ukiga parallel bo'lgan to'g'ri chiziqni- parabolaning simmetriya ukini o'tkazish. 3. Agar, funksiyaning nollari mavjud bulsa ularni topish va abtsissalar ukida parabolaning mos nuqtalarini yasash. 4. Parabolaning uning ukiga simmetrik bo'lgan biror ikkita nuqtasini yasash, masala, abtsissalari x=0 va x=2x0=- va ordinatasi u=s bo'lgan nuqtalarni yasash. 5. topilgan nuqtalar orqali parabola o'tkazish kabilarni o'rganish ko'rsatilgan. Funksiya tushugnchasini kiritish uchun ushbu masalani karaylik. Aytaylik, x kvadrat tomonining uzunligi, u esa uning yuzi bulsin. Bu holda u=x2 (1) (1) formula u yuzni tomonning oldindan berilgan qiymati bo'yicha hisoblash qoidasini beradi. Masalan, agar x=2 bulsa, u=4 bo'ladi; agar x=3 bulsa, u=9 bo'ladi va xakozo. Bu masalada x musbat sonlar to'plamidan istagan qiymatni kabul qilishi mumkin. Agar biror sonlar to'plamidan olingan x ning bir qiymatiga biror qoida bo'yicha u son mos qilib qo'yilgan bulsa, u holda shu to'plamda funksiya aniqlangan deyiladi. U miqdorning x miqdorga bog'liqligini takidlash uchun kupincha u(x) deb yoziladi. Bunda x ni erkli o'zgaruvchi, u(x) ni esa o'zgaruvchi, u(x) ni esa erksiz o'zgaruvchi yoki funksiya deyiladi. Masalan. Kvadratning yuzi uning x tomoni uzunligining funksiyasi bo'ladi, yani u(x)=x2 Bunday yozuvda u(2) soni u=x2 funksiyaning x=2 bo'lgandagi qiymati deyiladi. Xar bir nomanfiy x songa sonni mos kuyadigan funksiya, yani funksiyani karaylik. Bu funksiya uchun argument fakat nomanfiy qiymatlarni kabul qilish mumkin: x. Bu holda funksiya barcha nomanfiy sonlar to'plashida aniqlangan deyiladi va bu to'plam u= funksiyaning aniklanish sohasi deyiladi. Funksiyaning aniklanish sohasi deb uning argumenti kabul qilishi mumkin bo'lgan barcha qiymatlari to'plamiga aytiladi. Misollar. u= formula bilan berilgan funksiya x da aniqlangan, yani bu funksiyaning aniklanish sohasi - noldan farqli barcha haqiqiy sonlar to'plami. Tekis harakat formulasi S=v va argument t ning kabul qilishi mumkin bo'lgan qiymatlar sohasi t dan iborat. Kupburchak ichki burchaklarining yig'indisi 180:(n-2) formula bo'yicha hisoblanadi, bunda n-kupburchak tomonlarining soni - argument. Argumentning ...