Taqribiy hisoblar. Absolyut va nisbiy xatolar. Taqribiy sonlar ustida amallar

Taqribiy hisoblar. Absolyut va nisbiy xatolar. Taqribiy sonlar ustida amallar Reja: 1. Xatolar. Xatoliklarning manbalari. 2. absolyut va nisbiy xatoliklar. 3. taqribiy sonlar ustida amallar. 1. Xatoliklar. Xatoliklarning manbalari. Miqdorlarning sonli qiymatlarini aniqlashda ko'pincha ular taqribiy qiymatlargina topiladi. Agar x son berilgan miqdorning haqiqiy qiymati a ga yaqin bo'lsa, x son shu a miqdorini taqribiy qiymatini yoki yaqinlashishi deb ataladi va a x deb yoziladi. Masalan, 3.14159; e2.71828; 13 0.33 Qisqalik uchun miqdorning taqrbiy qiymati taqribiy son, uning haqiqiy qiymati esa aniq son deb ataladi. Taqribiy sonlar chekli o'nli kasrlar ko'rinishida tasvirlanadi. Amaliy masalalarni hal etishda paydo bo'ladigan xatoliklarni va u demak taqribiy sonlarning asosiy manbalari quyidagilardan iborat: 10. Modelning xatoligi - modellashtirilayotgan hodisaga ta'sir etayotgan barcha omillarning etarli to'la hisobga olinmasligi. Bu omillarning hammasi amalda hisobga olishning iloji yo'q. 20. Boshlang'ich ma'lumotlardagi xatoliklar - masala shartiga kiruvchi miqdorlarning qiymatlarini o'lchash natijasida hosil bo'ladi va demak taqribiy xarakterda bo'ladi. 30. Uslubiy xatoliklar. Bu qabul qilingan o'lchash uslubi natijasi bo'lib, unda odatda taqribiy formulalardan foydalaniladi. 40. Amal xatoliklari - bu foydalaniladigan hisoblash vositalari bilan bog'liq, xususan, EHM lar taqribiy sonlar ustida amallar bajaradi. Xatoliklarni to'la tahlil etish uchun ularning barcha turlarini to'la hisobga olish lozim. 2. Absolyut va nisbiy xatoliklar. Taqribiy sonlarning asosiy xarakteriskalari absolyut va nisbiy xatoliklardir. Biror miqdorning taqribiy qiymati x,aniq qiymati esa a bo'lsin. 1- ta'rif. a-x ayirma x taqribiy sonning yaqinlashish xatoligi yoki xatoligi deb ataladi. Agar x0 bo'ladi. agar xa bo'lsa, x son a sonning ortig'i bilan olingan taqribiy qiymati deb ataladi vaa bu holda xatolik a-x ...