Kvant sonlari

Kvant sonlari Reja: Zommerfeld nazariyasida kvant sonlari. Shryodinger tenglamasidagi kvant sonlari . Bosh kvant soni. Orbital kvant son. Magnit kvant soni. Vodorod atomining magnit momenti. Bor nazariyasini rivojlantirishda nemis fizigi Arnold Zommerfeld jiddiy hissa qo'shdi. Planetalar sistemasi uchun Kepler bergan g'oyaga o'xshagan g'oyani, yani elliptik orbitalarni atom uchun ham qo'lladi. Borni kvantlanish sharti o'rniga formulani berdi. Bunda r-impuls, q-elektronning koordinatalari. Zommerfeld nazariyasi ustida mufassal to'htalib o'tmasdan , shuni qayd qilamizki , uning nazariyasida elektron harakatini tavsiflash uchun ikkita kvant soni yani bosh kvant soni n va orbital kvant l soni olinadi , lekin bundan tashqari orbita tekisligining fazodagi orientatsiyasini xaraktelash uchun uchinchi kvant soni - magnit kvant soni ml-ham kiritiladi. Bor-Zommerfeld nazariyasida n-bosh kvant soni orbitaning diametrini, l - orbital kvant soni - orbitaning ch´zi³lik darajasini va ml -magnit kvant soni esa orbitaning fazodagi orientatsiyasini xarakterlaydi. Zommerfeld kvant sonlarining fizik manosi hozirgi zamon kvant mexanikasidagi kvant sonlarining mazmunidan keskin farq qilsa ham u qandaydir manoda kvant mexanikaning rivojlanishiga ijobiy hissa qo'shdi. Bor-Zommerfeld nazariyasi fizikaning eng yirik yutuqlaridan biri bo'lib, atom fizikasini tushuntirishda katta qadam edi. Atomlarda diskret holatlarning mavjudligini. D.Frank va G.Gerts(1913)tajribalari tasdiqladi. Vodorodsimon atomlar uchun Ridberg doimiysining nazariy hisobi va chiziqli spektrlarning strukturasini to'g'ri tushuntirib berishi bu nazariyaning ijobiy yutugi edi . Xususan, Borning o'zi He+ ionining spektral chiziqlarini seriyasini to'g'ri tushuntirib berdi. Shu bilan bir qatorda Bor- Zommerfeld nazariyasi xarakteristik rengen spektrlarini tabiatini, shuningdek kuchli magnit maydonda spektral chiziqlarning parchalanishini ham ijobiy hal qildi. Bor- Zommerfeld nazariyasi katta yutuqlarga erishishiga qaramay, u jiddiy kamchiliklardan xolis emas edi. Ko'p elektronli atomlar va molekulalarning elektron strukturasini tushuntirishda juda katta qiyinchiliklarga duch keldi. Spektral chiziqlarning intenisivligini umuman tushuntirib bera olmadi va xokazo. Bor-Zommerfeld nazariyasi jiddiy kamchiliklarga ega bo'lishiga qarmasdan, u mikrodunyo olamini nazariyasini yaratishda o'tish bosqichi vazifasini yaxshi va moddalarning tabiatini o'rganishdagi bizning tasavvurimizni yanada chuqurroq qarashga undadi. Shryodinger tenglamasidagi kvant sonlari . Kvant mexanika vodorod atomi uchun nima berdi? Shu holni mufassal ko'raylik. Bor-Zommerfeld nazariyasidan biz uchta kvant soni n, l, ml ni bilamiz. Shryodinger tenglamasining vodrod atomi uchun echganda ham xususiy qiymatlarini tasvirlash uchun ham uchta kvant soni hosil bo'ladi. Bu kvant sonlari biz qaragan sistemaning energiyasini, impulsini va impuls momentining xususiy qiymatlarini xarakterlaydi. Shryodinger tenglamasi bir yo'la uchta fizikaviy kattaliklarni topib beradi. Bu kattaliklar quyidagilar: 1.Energiyaning xususiy yechimlari . (1) bunda n-soni bosh kvant son. 2Impuls momentining xususiy qiymati; 17(2) bunda l-orbital kvant son. 3.Impuls momentining z-o'qiga proyeksiyasini xususiy qiymatlari . 17(3). bunda ml-magnit kvant son. Bosh kvant ...