Chizma geometriya fani va chizma tuzishning nazariy asoslari

Chizma geometriya fani va chizma tuzishning nazariy asoslari Reja: Ortogonal proyksiyalash usuli, Monj metodi To'g'ri chiziqlar. Xususiy vaziyatdagi to'g'ri chiziqlar To'g'ri chiziqning izlari. Oliy ta'lim muassasalarida o'qitiladigan texnika fanlaridan chizma geometriya va chizmachilik fanlari o'quvchini shunday bilimga ega qiladiki, u muxandislikka oid amaliy masalalarni mustaqil yecha oladi. Umuman olganda chizma geometriya va injenerlik grafikasi fani o'z oldiga quyidagi asosiy vazifalarni qo'yadi: 1.Fazoviy shakllarni tekislikdagi tasvirlarini, yani chizmalarini yasash usullarini o'rgatadi. 2.Chizmada geometrik masalalarni grafik yo'l bilan yechish usullarini o'rgatadi. 3.Shakllarning berilgan tekis chizmalari bo'yicha ularning fazoviy ko'rinishini, vaziyatini tassavur qilish hamda ularning yaqqol tasvirini yasash usullarini o'rgatish. 4.Shakllarning grafik va analitik modellari va ularning biridan ikkinchisiga o'tish usullarini o'rgatish. Ortogonal proyksiyalash usuli, Monj metodi Chizma geometriya geometriyaning maxsus bo'limi bo'lib, u fazoviy formalarni tekisliklarga proyeksiyalashni har xil usullarini o'rgatadigan qismidir.Proyeksiyalash usullari: 1 Markaziy proyeksiyalash. 10-shali С- proyeksiyalash markazi, V-proyeksiyalash tekisligi,A - fazodagi nuqta, (CA) - proyeksiyalash nuri, (BD),(EF) - fazodagi to'g'ri chiziqlar, (bd),(ef)-to'g'ri chiziqlarning tekislikdagi proyeksiyalari. 11-shakl 2. Parallel proyeksiyalash: (KL)- proyeksiyalash nurining yo'nalishi, (KL) ┴ LV - to'g'ri burchakli parallel proyeksiyalash (KL) ┴ XV - qiyshiq burchakli parallel proyeksiyalash. Parallel proyeksiyalash quyidagi hossalarga ega: To'g'ri chiziqning proyeksiyasi to'g'ri chiziq bo'ladi. Fazodagi har bir nuqta va to'g'ri chiziq tekislikda o'zining yagona proyeksiyasiga ega. Agar nuqta to'g'ri chiziqqa tegishli bo'lsa u holda bu nuqtaning proyeksiyasi ham to'g'ri chiziqning proyeksiyasida bo'ladi. To'g'ri chiziqni proyeksiyalash uchun uning ikkita nuqtasini proyeksiyalash kifoya qiladi. Agar to'g'ri chiziq proyeksiyalash nurining yo'nalishiga parallel bo'lsa, u holda bu to'g'ri chiziqning proyeksiyasi nuqta bo'ladi. Tc'g'ri chiziq proyeksiya tekisligiga parallel bo'lsa, u holda to'g'ri chiziqning proyeksiyasi o'zining haqiqiy kattaligi bilan proyeksiyalanadi. To'g'ri chiziq bo'laklarining nisbati, to'g'ri chiziq proyeksiyasidagi bo'laklari nisbatiga teng bo'ladi. 12 - shakl AKKB=akkb 13-shakl Nuqtaning ikki tekislikka proyeksiyasi. Ikkita bir-biriga perpendikulyar bo'lgan gorizontal va frontal tekisliklar fazoni to'rtta chorakka bo'ladi. V - frontal tekislik H - Gorizontal tekislik. Uchta bir - biriga perpendikulyar bo'lgan tekisliklar fazoni 8 oktantga bo'ladi. Fazoning 8 oktantga bo'linishi va nuqtaning uch tekislikdagi ortogonal proyeksiyasi. 14- shakl Ishoralar jadvali: To'g'ri chiziqlar. Ikki nuqta orasidagi eng qisqa masofa to'g'ri chiziq deyiladi. To'g'ri chiziq proyeksiya tekisliklariga nisbatan ikki hil vaziyatda bo'ladi, ya'ni umumiy vaziyatda va xususiy vaziyatda joylashishi mumkin. 15- shakl Agar to'g'ri chiziq birorta proyeksiya tekisligiga parallel yoki perpendikulyar bo'lmasa u holda buhday to'g'ri chiziq umumiy vaziyatdagi to'g'ri chiziq deyiladi. 16-shakl Umumiy vaziyatdagi to'g'ri chiziqning haqiqiy uzunligini aniqlash. 17- shakl Beriigan to'g'ri chiziqning gorizontal va frontal proyeksiyalarini yasab, fazoviy о'rnini aniqlaymiz. A nuqtadan kesmaning ...