Ko'rinishlar

Ko'rinishlar Reja: Qo'shimcha ko'rinishlar. Mahalliy ko'rinishlar. Qirqimlar. Detallarning ko'rinib turgan tashqi qiyofasining tasviriga ko'rinish deyiladi. Ko'rinishlar soni kamroq bo'lishi uchun detalning ko'rinmas qisimlari shtrix chiziq yordamida ko'rsatiladi. qorinishlar mazmuni va ularning bajarilish holatlariga qarab asosiy, qo'shimcha va mahalliy kabi qorinishlarga bo'linadi. Asosiy ko'rinishlar. Asosiy ko'rinishda proyeksiyalar tekisliklari uchun kubning olti tomoni qabul qilinadi. Detal (173 - shakl) fikran kubning ichiga joylashtirilib, uning tasviri har bir tomonga tushiriladi, so'ngra 174- shaklda ko'rsatilganidek kubni yoyib chizma teksligi bilan jipslashtriladi. Natijada detalning proyeksiyalar teksliklaridagi oltita tasviriga ega bo'linadi. Ko'rinishlarning chizma maydonida bunday joylanishini proyeksion bog'lanishlar deyiladi. Ko'rinishlar quyidagi nomlar bilan yuritiladi: - shakl 1-olddan ko'rinishi yoki bosh ko'rinish; 2-ustdan ko'rinish; 3-chapdan ko'rinish; 4-o'ngdan ko'rinish; 5-ostdan ko'rinish; 6-orqadan ko'rinish. Shuni aytish kerakki, orqadan ko'rinish o'ngdan ko'rinishning yonida ham joylashishi mumkin. Chizmalarda ko'rinishlar nomi va proyeksion bog'lanish chiziqlari ko'rsatilmaydi. Lekin detalning ko'rinishlri o'zaro ma'lum masofada joylashgan bo'lib, bir-birlari bilan uzviy bog'langan bo'lishlari kerak. Masalan, ustdan ko'rinish olddan ko'rinishning tagiga joylashtiriladi(174- shakl). - shakl Chapdan ko'rinish olddan ko'rinishning o'ng tomoniga, o'ngdan ko'rinish esa uning chap tomoniga joylashtiriladi. Agar biror ko'rinish (qirqim) bosh ko'rinish bilan proyeksion bog'lanmagan holda joylashgan yoki ko'rinishlar har xil qog'ozda joylashgan bo'lsa, kuzatib borish yo'nalishi boshqacha harfda yoziladi. Masalan, A belgi bilan ko'rsatiladi. Bunda qaysi tomonga qarash kerakligi strelka va tegishli harf bilan ko'rsatiladi(175- shakl). Chizmalarda o'zaro proyeksion bog'lanishda bo'lmagan uchta asosiy holatlarni uchratish mumkin. Chunonchi, birorta ko'rinish bosh ko'rinishga nisbatan boshqa tasvir bilan ajratilgan, ko'rinishlardan birortasi bosh ko'rinishga nisbatan siljitib tasvirlanganda ko'rinishlar bosh ko'rinishga nisbatan boshqa-boshqa qog'ozlarda tasvirlangan bo'ladilar. Qo'shimcha ko'rinishlar. Buyumning asosiy teksliklariga nisbatan parallel bo'lmagan tekslikdagi tasviriga qo'shimcha ko'rinish deyiladi. Buyumning biror qismining asosiy oltita ko'rinishlarda, uning shakli o'lchamlarni aniq ko'rsatish imkoni bo'lmagan holatlarda qo'shimcha ko'rinish usulidan foydalaniladi. Bunda shakl asosiy ko'rinish teksliklariga nisbatan parallel bo'lmagan yordamchi teksliklarda hosil bo'ladi. 176-shaklda asosiy proyeksiyalar teksliklariga nisbatan qiya qismiga ega bo'lgan detalning chizmasi tasvirlangan. Detalning qiya qismiga parallel bo'lgan tekslikka uning shaklini tasvirlash tavsiya etiladi. Natijada shakl o'zining haqiqiy ko'rinishi bilan tasvirlanadi. Agar qo'shimcha ko'rinish asosiy tasvir bilan o'zaro proyeksion bog'lanishda joylashgan bo'lsa yonalish va ko'rinish yozuvlari ko'rsatilmaydi, bordi-yu qo'shimcha ko'rinishlar bosh ko'rinishga nisbatan siljib tasvirlansa, yonalish va ko'rinish yozuvlari (A) harf bilan ko'rsatiladi. 176 - shakl Mahalliy ko'rinishlar. Mahalliy ko'rinish deb detallarning ayrim chegaralangan qismlarining tasviriga aytiladi. Mahalliy ko'rinishlar asosan ikki holatlarda tasvirlanishi mumkin: Birinchi holatda mahalliy ko'rinish detalning tasvirlanadigan yuzasi bilan qo'shilib, uzluksiz to'lqinsimon chiziq orqali chegaralangan hollarda chizilib ko'rsatiladi. Ikkinchi holatda detalning tasvirlanadigan qismi faqat o'zining ko'rinar kontur chizig'i ...