Sirtlarni yoyish

Sirtlarni yoyish Reja: 1. Ko'pyoq yoyilmasini yasashda normal kesim usulini tatbiq etish 2. Yumalatib yoyish usuli 3. Uchburchakli (treangulyatsiya) usuli 4. silindrik sirtning yoyilmasini yasash 5. Yoyilmaydigan sirtlarni shartli yoyilmasi Ko'pyoq yoyilmasini yasashda normal kesim usulini tatbiq etish Yoilmalarni o'rganish-sirtalrni cho'zilmaydigan, lekin bukuluvchi pardasimon material sifatida tasvvur qilinishi maqsadga muvofiqdir. Sirtalarni yoyish payitida ular g'ijimlanmay, yirtilmay biror tekislikka asta-sekin egib yotkizilishi kerak bo'ladi. Yuqorida aytilgan xassalarga ega bo'lgan sirtlarnishiga yoyiluvchi sirtlar deyish mumkin. Bundan sirtlarga misol tariqasida, masalan, paxta terish va tozalash mashina bunkerlarini, trubaprovodlar va shunga o'xshash ko'pgina konstruksiyalarni olish mumkin. Avvalo bu narsalarning yoyilmasi chizmalari taxt qilinadi, so'ngra undagi chiziq konturlari bo'yicha bo'qish yo'li bilan yasaladi. Shu sababli, texnikada yoyilma muhim maslalar jumlasiga kiradi. Agar sirtlarni bir tekislikda yoyib bo'lmasa bularni yoyilmaydigan sirtlar deb ataladi. Bu sirtlarning qo'shni yasovchilari tekis element hosil qilmaydi shu sababli bularni qiyshiq sirtlar deb xam ataladi. Ko'shni yasovchilari kesishgan to'g'ri chiziqli sirtlar, yoyiluvchi sirtlar sinfiga kiradi. Yasovchilarning kesishuvi xam nuqta (tsilndr sirt) bo'lishi mumkin. Sirtlarning yoyilmalarini yasashda quyidagi usullardan foydalaniladi. 1. Normal kesim; 2. Yumalatib yoyish; 3. Uchburchakli (treanigultsiya). Prizmatik va silindrik sirtlarni yoyishda birinchi va ikkinchi usuldan piramida va konus esa uchunchi usulidan foydalaniladi. Kupyok yoyilmasini yasashda normal kesim usulini tatbik etish 149-shaklda misol tariqasida uch yoqli tariqasida uch yoqli prizma yoyilmasini yasash ko'rsatilgan. Unda prizmaning yon qirralariga perpendikulyar bo'lgan (P2) tekislik bilan kesilgan. Natijada tekislik prizmani 1-2-3 uchburchak kesim bo'yicha kesib o'tadi. 149-shakl 1-2-3 kesimini haqiqiy kattaligini proyeksiyasi tekislilarini almashtirish usuli bilan aniqlaymiz. Bi yoki bo'sh joyida gorizontal a to'g'ri chiziq o'tkazamiz. Bu to'g'ri chiziqdan ixtiyoriy 1 nuqtani tanlab olib, undan [1-3], [2-3], [3-1] kesmalarni quyib chiqamiz. Mazkur kesmalar prizma kesim tomonlarining haqiqiy kattaligiga kongruentdir. 10,20,30,40 va 110 nuqtalaridan to'g'ri chiziqni perpendikulyar qilib to'g'ri chiziqlar o'tkazamiz va 10,20,30,40 va 10 nuqtalardan bu to'g'ri chiziqlarga mos ravishda 1F,2E,3D kesmalarni qo'yyamiz. Natijada, hosil bo'lgan F0,E0,D0,F0 va B0 A0,?0,V0 nuqtalarni birlashtirsak, prizma yon sirtining yoyilmasi yasaladi. Prizmaning to'la yoyilmasini yasash uchun unga A0,V0,S0, va D0 E0 G0 asoslarini qo'shamiz. Buni taokidlab o'tish kerakki, prizmaning yon qirralari P2 tekislikka parallel joylashgani uchun, ular haqiqiy uzunligini kongruendir. Yumalatib yoyish usuli Yoyiluvchi sirtning yasovchilari bitta proyeksiyalari tekisligiga, asoslari esa ikkinchi proyeksiyalar tekisligiga parallel bo'lsagina bu usulni tadbiq qilish maqsadiga muvofiqdir. 150-shakl 150-shaklda og'ma uch yoqli AVSDEF prizmani yon sirtini tekislikka yoyishi ko'rsatilgan. prizma yon sirtini yoyish uchun uning AD qirrasidan yoyish (P2) tekisligini P2 tekislikka parallel o'tkazamiz. Prizmaning AD qirrasini aylantirish o'qi deb, so'ng prizmani ADEF yoqini ...