Trigonometriya

MAVZU: Trigonometriya REJA: To'g'ri burchakli uchburchak. To'g'ri burchakli uchburchak o'tkir burchagi asosiy trigonometrik funksiyalar ta'rifi. Asosiy trigonometrik ayniyatlar. TO'G'RI BURCHAKLI UCHBURCHAK. Agar uchburchakning bitta burchagi to'g'ri burchakdan iborat bo'lsa , u to'g'ri burchakli uchburchak deb ataladi. Uchburchak burchaklarini yig'indisi 180 o ga tengligi uchun to'g'ri burchakli uchburchakning faqat bitta to'g'ri burchagi bo'ladi. To'g'ri burchakli uchburchakning qolgan ikkita burchagi o'tkir burchaklardir. To'g'ri burchakli uchburchakning o'tkir burchaklari yig'indisi 180o -90o = 90o ga teng. To'g'ri burchakli uchburchakning to'g'ri burchagi qarshisida yotuvchi tomoni gipotenuza qolgan ikki tomoni katetlar deb ataladi. gipotenuza katet katet BURCHAK SINUSI. To'g'ri burchakli uchburchak o'tkir burchagining sinusi deb shu burchak qarshisidagi katetning gipotenuzaga nisbatiga aytiladi. α burchakning sinusi bunday belgilanadi: sin α. B C A α A burchagi α ga teng bo'lgan ABC uchburchak ko'rsatilgan. α burchakning sinusi bu burchak qarshisidagi BC katetning AB gipotenuzaga nisbatiga teng ya'ni Burchak kosinusi. To'g'ri burchakli uchburchak o'tkir burchagining kosinusi deb shuburchakka yopishgan katetning gipotenuzaga nisbatiga aytiladi. α burchakning kosinusi bunday belgilanadi: cos α. B C A α A burchagi α ga teng bo'lgan ABC uchburchak ko'rsatilgan. α burchakning ko'sinusi bu burchakga yopishga AC katetning AB gipotenuzaga nisbatiga teng ya'ni BURCHAK KOTANGENSI To'g'ri burchakli uchburchak o'tkir burchagining kotangensi deb shu burchakka yopishgan katetning qarshidagi katetga nisbatiga aytiladi. α burchakning kotangensi bunday belgilanadi: ctg α. B C A α A burchagi α ga teng bo'lgan ABC uchburchak ko'rsatilgan. α burchakning kotangensi bu burchakga yopishga AC katetning CB katetga nisbatiga teng ya'ni BURCHAK TANGENSI To'g'ri burchakli uchburchak o'tkir burchagining tangensi deb shu burchak qarshisidagi katetning yopishgan katetga nisbatiga aytiladi. α burchakning tangensi bunday belgilanadi: tg α. B C A α A burchagi α ga teng bo'lgan ABC uchburchak ko'rsatilgan. α burchakning tangensi bu burchak qarshisidagi BC katetning AC katetga nisbatiga teng ya'ni ASOSIY TRIGONOMETRIK AYNIYATLAR. Foydalanilgan adabiyotlar. A.A.Abduhamedov, H.A.Nasimov, U.M.Nosirov, J.X.Xusanov «Algebra va matematik analiz asoslari». Akademik litseylar uchun 1 va 2 qism. R.H.Vafayev, J.H. Husanov, K.H. Fayziyev, Yu.Y. Hamroyev «Algebra va analiz asoslari». ...