Matematik va kompyuterli modellashtirish ma'ruza mashg'ulotlar

O'zbekiston RespublikaSI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI Al-Xorazmiy nomidagi Urganch Davlat universiteti H.Madatov, B.Palvanov N.Abdikarimov MATEMATIK VA KOMPYUTERLI MODELLASHTIRISH Matematik va kompyuterli modellashtirish fanidan ma'ruza mashg'ulotlar Urganch-2015 1 Madatov H.A, Palvanov B.Yu, Abdikarimov N.I « Matematik va kompyuterli modellashtirish fanidan ma'ruza mashg'ulotlar» Uslubiy qo'llanma-Urganch; UrDU, 2015 -80 bet. Ushbu uslubiy qo'llanma MATEMATIK VA KOMPYUTERLI MODELLASHTIRISH fanidan ma'ruza mashg'ulotlar uchun mo'ljallangan bo'lib, Kasbiy ta'lim (informatika va axborot texnologiyalari) namunaviy fan dasturi asosida tayyorlangan. Ushbu qo'llanmada sonli differensiallash va ularga olib keladigan masalalar, aniq integralni taqribiy hisoblash va dasturini tuzish, differensial tenglamalarni yechish usullari va kompyuterdagi dasturi, matematika statistika elementlari, kuzatish natijalari hamda, iqtisodiy masalalar va ularni yechish usullari, transport masalalari ularning turlari va ularga matematik modellar tuzish turli usullar orqali optimal yechimlarini topish texnologiyalari keltirilgan. Mazkur uslubiy qo'llanma fizika-matematika yo'nalishida o'qiyotgan talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, ma'ruza mashg'ulotlar uchun foydalanish maqsadga muvofiq. Qo'llanmadan fizika-matematika fakul'teti magistraturasi va amaliy matematika yo'nalishlarida o'qiyotgan talabalar ham foydalanishlari mumkin. Tuzuvchilar: H.Madatov., B.Palvanov N.Abdikarimov Taqrizchilar: f.-m.f. n. A.Reyimberganov t.f.n. G'.Matlatipov 2 MUNDARIJA KIRISH …… 4 1-Ma'ruza: Sonli differensiallash. Lagranj va Nyuton ko'phadlarini differensiallash. xatoliklarni baholash. 5 2-Ma'ruza: Aniq integralni taqribiy hisoblash formulalari. To'g'ri to'rtburchaklar, trapetsiya va Simpson formulalari. Ularning algoritmi va dasturlari. Aniqlikni baholash 13 3-Ma'ruza: Oddiy differensial tenglamalarni taqriban yechish. Funksiya hosilasiga ko'ra yechilgan birinchi tartibli oddiy differensial tenglamalar uchun Koshi masalasini taqriban yechish. Eyler va Runge-Kutta usullari. Ularning algoritmi va dasturlari. Taqribiy yechimning geometrik ifodasi 19 4-Ma'ruza: Matematika statistika elementlari. Kuzatish natijalariga ishlov berish. O'rta qiymatlar va eng kichik kvadratlar usullari 34 5-Ma'ruza: Matematik dasturlash va operasiyalarni tekshirish usullari bilan yechiladigan masalalar. Chiziqli dasturlash masalalarining qo'yilishi va unda qo'llaniladigan modellar. Chiziqli dasturlash masalasini yechishning grafik usuli. 47 6-Ma'ruza: Chiziqli dasturlash masalasini simpleks usulda yechish. Sipleks usulida yechishning algoritimi va dasturi. boshlang'ich bazisni topish. Sipleks usulda masalalar yechish. Simpleks jadvallar usuli. Simpleks jadval usulida yechish algoritmi. Sun'iy bazis usuli. 57 7-Ma'ruza: Sun'iy bazis usulida yechish algoritmi. Sun'iy bazis usulida masalalar yechish. Chiziqli dasturlashning o'zaro ikki yoqlama masalalari va ularning matematik modellari. O'zaro ikki yoqlama simpleks usuli. 65 8-Ma'ruza: Transport masalasi va uning qo'yilishi. Transport masalasini yechish usullari. Shimoliy - g'arb burchak va potensiallar usullari. Ta'lim jarayonini optimallashtirish masalasi va unda modellashtirish usullaridan foydalanish. 72 3 KIRISH Rivojlanayotgan ko'pgina mamlakatlar singari O'zbekiston Respublikasida ham iqtisodiyotni yanada rivojlantirishning asosiy shartlaridan biri ta'limni ishlab chiqarish bilan chambarchas bog'lashdir. Shu singari iqtisodiyotni yanada rivojlantirishda ta'limda aniq fanlarsiz marraga erishish qiyinchiliklar tug'diradi. Aniq ...