Takrorlanuvchi algoritmlar va ularni dasturlash

Takrorlanuvchi algoritmlar va ularni dasturlash Dastur bajarilishini boshqarishning yana bir kuchli mexanzmlaridan biri - takrorlash operatorlari hisoblanadi. Takrorlash operatori «takrorlash sharti» deb nomlanuvchi ifodaning rost qiymatida dasturning ma'lum bir qismidagi operatorlar (takrorlash tanasi)ning ko'p marta takror ravishda bajarilishini amalga oshiradi. Takrorlash o'zining kirish va chiqish nuqtalariga ega bo'lib, ba'zan chiqish nuqtasi bo'lmasligi ham mumkin. Agar chiqish nuqtasi bo'lmasa cheksiz takrorlanish sodir bo'ladi. Cheksiz takrorlanish uchun takrorlashni davom ettirish sharti doimo rost bo'ladi. Takrorlash shartini tekshirish, takrorlanish tanasidagi operatorlarning bajarilishidan oldin tekshirilishi mumkin (for, while takrorlash operatorlarida) yoki takrorlanish tanasining operatorlari bir marta bajarilgandan keyin tekshirilishi mumkin (do-while). Takrorlanishlarni tashkil etishda takrorlanishlar soni va qadami oldindan ma'lum bo'lgan holatlar uchun for operatoridan, boshqa hollarda esa while hamda do-while operatorlaridan foydalanish maqsadga muvofiq. Takrorlash operatorlari ichma-ich joylashishi ham mumkin. Quyida takrorlash operatorlari va ularning qo'llanilishi bilan batafsil tanishamiz. 3.1. for operatoridan foydalanib takrorlash jarayonlarini tashkil etish for takrorlash operatorining sintaksisi quyidagi ko'rinishga ega: for (; ;) ; Bu operator o'z ishini ifodasining bajarishidan boshlaydi. Keyin takrorlash qadamlari boshlanadi. Har bir qadamda tekshiriladi, agar ning qiymati 0 qiymatidan farqli, ya'ni rost bo'lsa, takrorlash tanasi − bajariladi, so'ngra bajariladi. Agar ning qiymati 0 (yolg'on) bo'lsa, takrorlanish jarayoni to'xtaydi va boshqaruv takrorlash operatoridan keyingi operatorga o'tadi. Shuni ta'kidlash kerakki, ifodasi vergul bilan ajratilgan bir nechta ifodalar birlashmasidan iborat bo'lishi ham mumkin, bu holda vergul bilan ajratilgan ifodalarning oxirgisi takrorlanish sharti hisoblanadi. Takrorlanish tanasi sifatida bitta operator, jumladan bo'sh operator bo'lishi yoki operatorlar bloki ham kelishi mumkin. Quyida for operatori parametrlarining vazifalari bilan tanishamiz: − takrorlash sanagichiga boshlang'ich qiymat berishga xizmat qiladi va u takrorlash jarayoni boshida faqat bir marta hisoblanadi. Ifodada o'zgaruvchi e'loni ham bo'lishi mumkin va bu o'zgaruvchi takrorlash operatori tanasida amal qiladi va takrorlash operatoridan tashqarida «ko'rinmaydi». − takrorlanishning bajarishi yoki bajarilmasligini aniqlab beruvchi mantiqiy ifoda (shart), agar shart rost bo'lsa, takrorlanish davom etadi, aks holda to'xtaydi. Agar bu ifodaning o'rni bo'sh bo'lsa, shart doimo rost deb hisoblanadi. − odatda takrorlanish sanagichining qiymatini oshirish (kamaytirish) uchun xizmat qiladi yoki unda takrorlanish shartiga ta'sir etuvchi boshqa amallar ham bo'lishi mumkin. Takrorlash operatorida qavs ichidagi ifodalar bo'lmasligi ham mumkin, lekin sintaksis ';' bo'lmasligiga ruxsat bermaydi. Shu sababli sodda ko'rinishdagi takrorlash operatori quyidagicha bo'ladi: for(;;). Agar takrorlanish jarayonida bir nechta o'zgaruvchilarning qiymati sinxron ravishda o'zgarishi kerak bo'lsa, va ifodalarida zarur operatorlarni ',' bilan yozish orqali bunga erishish mumkin: for(int i=1,j=2;i ...