Bezgak. Malyariya

BYeZGAK (MALYaRIYa, MALARIA) Reja: 1. Kirish - 5 min. 2. Tarixiy ma'lumotlar - 5 min. 3. Etiologiyasi va epidemiologiyasi - 10 min. 4. Patogenezi va patanatomiyasi - 10 min. 5. Klinikasi - 30 min. 6. Diagnostikasi - 8 min. 7. Davolash - 10 min. 8. Profilaktikasi - 7 min. 9. Yakunlash - 5 min. BYeZGAK - qayta-qayta isitma hurujlari, kamqonlik, jigar va taloqni, eritrotsitlarni jarohatlanishi bilan kamqonlik belgilarini namoyon bo'lishi bilan hamda intoksikatsion belgilarni rivojlanishi bilan kechuvchi kasallik. Odamlarda parazitlik qiluvchi plazmodiyalar qo'yidagilardir: Rlasmodium vivax - uch unlik bezgak (malaria tertiana) qo'zg'atuvchisi; Rlasmodium malariae - turt kunlik bezgak (malaria quartana) qo'zg'atuvchisi; Rlasmodium falcirarum - tropik bezgak (malaria trorice) qo'zg'atuvchisi; Rlasmodium ovale - uch kunlik tipidagi bezgak (ovale malaria) qo'zg'atuvchisi ETIOLOGIYaSI Bezgak plazmodiyalarini hayot tarzi ikki xil (jinsiy va jinssiz) ko'payish jarayonidan iborat. Plazmodiyalarning bir mavsumdan ikkinchi mavsumgacha saqlanishi faqat odam organizmida sodir bo'ladi. Parazitning jinsiy ko'payishi - sporogoniya urg'ochi Anorheles chivini (oxirgi xo'jayin) organizmida kechadi. A- Urg'ochi Anofeles chivini B- Oddiy urg'ochi chivin A B Chivinning oshqozoniga tushgan, zararlangan odam qoni eritrotsitidan etilgan gametotsitlar ajralib chiqadi. Erkak hujayra 8 ta harakatchan xivchinlarga - mikrogametalarga bo'linib urg'ochi (makrogametalar) ga kiradi. Bularning ikkisini qo'shilishidan zigotalar - urug'langan, yumaloq, shakldagi hujayralar paydo bo'ladi. 18-24 soat davomida zigota cho'zilib harakatchan ookineta paydo bo'ladi va harakatlanib chivin oshqozonining endoteliya hujayralari orasiga, uning bazal membranasi ostiga o'tib oladi. Bu yerda ookinetalar qobiqqa o'ralib ootsista hosil qiladi. Ootsista ichida parazit, yadroning ko'plab bo'linishi yo'li bilan ko'payib, juda ko'p (100 gacha, R.falcirarum da 500 gacha) hujayra - sporozoitlar ...