Fatsiolyoz

Fatsiolyoz Reja: Epidemiologiyasi. Patogenezi. Klinikasi. Davosi. Fatsiolyoz (fascioliasis)- tremotoidozlar gruppasidan yo'quvchi kasallik bo'lib, asosan, jigar va biliar tizimning zararlanishi bilan kechadi. Etiologiyasi. Bu kasallikni fasciola hepatica (jigar so'ruvchisi) va fasciola gigantika (yirik so'ruvchi) lar qo'zg'atadi. Bunday nomlash lot. fascia -tasmacha, bog'ichcha, lentacha degan manoni beradi. F. hepatica - yirik trematoid bargsimon uzunchoq shaklda bo'lib, uzunligi 20-30 mm, kengligi 8-13 mmni tashkil qiladi. Oldingi konussimon qismida yarimsharsimon og'iz so'rg'ichlari joylashgan. Tuxumlari yirik, ovalsimon, ikki konturli sariq-qizg'ish rangli silliq qobiq bilan o'ralgan. Bir tomoni qavariq, teskari tomoni qopqoq qismi hisoblanadi. Tuxumlarining o'lchami 130-140x70x90 mkm ni tashkl qiladi. F. gigantica- f. hepatica dan o'lchamining katta bo'lishi bilan farq qiladi (uzunligi 7-8 sm gacha, kengligi 8-13 mm). Tuxumlari ham yirik (150-190x75x90mkm) bo'ladi. Epidemiologiyasi. Fatsiolyoz - biogelmintoz, zoonoz hisoblanadi. U tabiiy o'choqli invazion kasallikdir. Invaziya manbai va gijjaning oxirgi xo'jayini odam, yirik va mayda shoxli hayvonlar, otlar, tuyalar, kalamushlar hisoblanadi. Ular najasi yordamida gijja tuxumlarini tashqi muhitga chiqaradilar. Bu gijjalarning oraliq xo'jayini molluskalardir. Mollyuskalardan chiqqan lichinkalar suvda hayot kechiradi. Odamlar ana shuvdan ichganda gijjani yuqtirib oladilar. Bu invaziyaning o'choqlari sporadik holatda Kavkazorti Respublikalarida, O'rta Osiyo va Boltiq bo'yi mamlakatlarida uchraydi. Odam yuvilmagan sabzavot va ko'katlarni istemol qilishi natijasida parazitni o'ziga yuqtirib oladi. Tuxumdagi lichinkaning rivojlanishi uchun optimal harorat 22-29oC hisoblanadi. 10oC dan past haroratda lichinka rivojlanishdan to'xtaydi. 30oC dan yuqori haroratda parazitlar halok bo'ladi. Patogenezi. Odam adeloskariyalar mavjud bo'lgan suvni yoki sabzavot-ko'katlarni istemol qilganda parazit bilan zararlanishi mumkin. oshqozon-ichak traktiga tushgan lichinka qobig'idan xalos bo'ladi va ichak shilliq qavati orqali jigar va o't pufagiga o'rnashib ...