Filogenetik guruhlar evolyutsiyasi. Evolyutsion progress

Filogenetik guruhlar evolyutsiyasi. Evolyutsion progress Reja: Filetik va divergent evolyutsiya Konvergensiya va parallelik Evolyutsion progress. Agrogenez allogenez va katagenezlarning biologik evolyutsiyadagi o'rni va ahamiyati. Filogenetik guruhlar organik olam vakillarining evolyutsion jihatdan taraqqiy etgan yirik yig'indilaridir. Ularning tarixiy kelib chiqishi (filogenezi) evolyutsiyaning filetik va divergent shakllarini ajratishga imkoniyat beradi; shu bilan birgalikda, konvergensiya va parallellik kabi filogenezning ikkilamchi formalari xam malum. Evolyutsiyaning elementar shakli filetik evolyutsiya hisoblanib, u fakat bir filogenetik ustun ichida sodir bo'luvchi o'zgarishlardan iborat. Paleontologik jihatdan tadqiq etilgan shu xildagi ustunlarning kupchiligi tiriklik evolyutsiyasini asosan aynan shu xilda borishini tasdiklaydi. Masalan, rus paleontologi V.Kovalevskiy tuzgan otlarning paleontologik katorida otlar ajdodlarining taraqqiyoti fenakodus - eogippus - miogippus - paragippus - pliogippus - hozirgi zamon oti yo'nalishi bo'yicha (sxematik ravishda u to'g'ri chiziqni hosil qiladi) borgan. Filetik evolyutsiya davomida xar qanday tur tiriklik darajasining istagan shoxi chegarasida uzoq vaqt davomida rivojlana boradi. Otlar ajdodlarida evolyutsion taraqqiyot kator o'zgarishlarni (ayniqsa, oldingi va orka oyoq suyaklarining tuzilishida, tishlarning rekonstruksiyasida hamda tanasining yiriklashishida) keltirib chikaradi. Biologik evolyutsiyaning boshqa birlamchi shakli divergensiyadir. Bir ajdoddan rivojlanayotgan avlod turlarida, ajdod belgilariga nisbatan (paydo bulayotgan yangi formalar oraligida xam) ilgari bo'lmagan belgilar taraqqiy etaboshlaydi, yoki belgilarning bir-biriga nisbatan uzoqlashishi sodir bo'ladi. 'ar qanday divergent evolyutsiyaning asosida monofiliya prinsipi yotadi; bu xakda Ch.Darvinning monofiletik evolyutsiya konsepsiyasi yaratilgan. Belgilarni uzoqlashishi bir ajdod turdan kator yangi turlarni evolyutsiyalanishiga olib keladi. Buning yorkin misoli - Galapagos orollaridagi Darvin vpyuroklarining divergent evolyutsiyalanishidir. Divergensiya davomida bir ajdoddan evolyutsiyalanib boruvchi avlod turlar kanchalik uzgargan muhit sharoitlariga tushib qolishsa, shunchalik darajada ular ajdodidan uzoqlashadi. Bir ...