Mezakson haqida tushuncha. Mielinsiz va mielin pardali nerv tolalari. Sinapslar tuzilishi. Makrogliya va mikrogliya. Nerv sistemasining evolyutsion taraqqiyoti

Mezakson haqida tushuncha. Mielinsiz va mielin pardali nerv tolalari. Sinapslar tuzilishi. Makrogliya va mikrogliya. Nerv sistemasining evolyusion taraqqiyoti REJA Nerv hujayralari pardasining tuzilishi Mielinsiz nerv tolalarining tuzilishi Mienlinli nerv tolalarining tuzilishi Harakat nerv uchlarining tuzilishi Mielinsiz nerv tolalari ko'z, quloq hamda achchiq va chuchukni sezadigan organlar va vestibulyar apparatning nerv sistemasini tashkil etadi. ular ko'pgina vegetativ nerv sistemasida uchraydi. Bu nerv sistemasi yuksak darajada ixtisoslashgan bo'lib, organizmning tashqi muhit bilan moslashishini ta'minlaydi. Har bir nerv tolasi tarkibida 3-20 tagacha o'q silindr uchraydi. Ayrim vaqtlarda boshqa neyronning o'q silindri ham qo'shilib ketishi yoki ajralib boshqa neyronga o'tishi mumkin. Ularning bunday tuzilishiga kabelsimon o'q silindrlar deyiladi. Har bir o'q silindr tashqi tomondan Shvann hujay-ralaridan (sinonimlari-lemmosit, neyrolemmsit, olegodendrolemmosit, glial hujayralar) tashkil topgan yupqa parda bilan o'ralgan bo'ladi, mielin pardasi bo'lmaydi. Odatda Shvani hujayralarining o'q qismini ikki tomondan (membranalari uzilmasdan) asta o'rab o'z ichiga oladi. Bu fagositoz xususiyatiga ega bo'lgan hujayralarning mikroorganizmlarini ikki tomonidan o'rab qamrab olishga o'xshaydi. O'q hujayralari ikki yon tomonidan o'rab keluvchi Shvann hujayralari-ning uchlariga mezakson deyiladi. Nerv tolachasining tarkibidagi o'q silindrning soniga qarab mezakson ham bir nechta bo'lishi mumkin. Oddiy mikroskopda mielinsiz nerv tolachalari xuddi o'q silindrdan tashkil topgan tutamlarga o'xshaydi. Ularning ustini o'rab turuvchi lemmositlar ham yadrosi bilan yaxshi ko'rinadi. Faqat ularning chegaralari va mezaksonlari ko'rinmaydi. Mielinsiz tolalardan impuls ancha sekin-1 msek tezlik bilan o'tadi. Barcha nerv hujayrasi tolalarining uchi o'ziga xos tuzilishga ega bo'lgan strukturalar bilan tugallanadi. Bunga nerv oxirlari deyiladi. Bajaradigan vazifasi va morfologik tuzilishiga qarab nerv oxirlari uch xil bo'ladi: 1) harkat (effektor) nervi oxirlari; 2) ...