Odam irsiyatining moddiy asoslari

Odam irsiyatining moddiy asoslari Reja: 1. Hujayra sikli 2. Xromosomalarni o'rganish tarixi 3. Hujayrada oqsil biosintezi 4. Odamning k¡payishi va Individual rivojlanishi Barcha tirik mavjudodlar singari odam irsiyatining moddiy asoslari b¢lib xromosomalar, ulardagi nuklein kislotalar, genlar hisoblanadi. Biroq ana shu genlar odam gavdasining tuzilishi, va turli-tuman belgi-xossalarning rivojlanishiga t¢g'ridan-t¢g'ri ta'sir etmaydi. Gen bilan belgi orasidagi aloqa juda murakkab. Genlar xo'jayra metobolizmini boshqarish orqali belgilar r¢yobga chiqadi. Shu sababli sizlar ho'jayra tuzilishiga oid bilimlaringizni esga olish bilan birga hujayra siklini, xromosomalarnng kimyoviy tarkibini, ho'jayradagi oqsil biosintezini yaxshi ¢zlashtirgan b¢lishingiz lozim. Irsiy belgi-xossalarning moddiy asoslari k¢payish orqali avlodlarga beriladi. K¢payish esa erkak, ayol jinsiy ho'jayralarning q¢shilishi, yani urug'lanish bilan aloqador. Darslikning bu bobida bular t¢g'risida siz kerakli bilimlarni ¢zlashtirasiz. HUJAYRA siklI Boshqa tirik mavjudodlar kabi odam tanasi ham hujayralardan iborat. Odamning ¢rtacha umri 70 yosh b¢lsa, uning tanasidagi ayrim ho'jayralarning masalan, eritrotsitlarning umri 120 kungacha davom etadi. Binobarin odam yashashini ta'minlash uchun uning tanasida ¢z umrini tugatgan hujayralar o'rniga yangilari paydo b¢lib turishi shart. Odamda muskul ho'jayralari, eritrotsitlar voyaga etgandan s¢ng umuman b¢linmaydi. Ichak epiteliysi, teri, ¢pka va boshqa a'zolar ho'jayralari butun hayot davomida tinmasdan b¢linib turadilar. Hujayraning hayot sikli deganda bir b¢linishning oxiridan ikkinchi b¢linishning oxirigacha b¢lgan davr tushuniladi. hujayra sikli organizm t¢qimalarining xiliga qarab turlicha davomiylikka ega. Masalan, odamda leykotsit hujayraning hayot sikli 3-5 sutka, teri epiteliy hujayralarida 20-25 sutka, k¢zning shox parda ho'jayralarida 2-3 sutka, ilik hujayralarida 8-12 soat davom etadi. Odam ho'jayralarining hayot sikli boshqa eukaroit organizmlarnikiga ¢xshash: b¢linishgacha va b¢linish davridan iborat. B¢linishgacha b¢lgan davr interfaza, somatik ...