Qon fiziologiyasi

QON FIZIOLOGIYASI REJA: Qon tizimiga umumiy tavsifnoma. Qonning tarkibi va miqdori. Qon funksiyalari. Qonning fizik va kimyoviy xususiyatlari. Qon guruhlari, rezus faktor. Qonning ivishi. Qon tizimiga umumiy tavsif. Organizmning ichki muhiti qon va limfa to'qimalaridan tashkil topgan bo'lib, organizmni himoya qilish va trofik (oziqlantirish) vazifasini bajaradi. QON organizmning ichki muhiti suyuqlik va qon hujayralaridan tuzilgan. QON ichki muhit hujayralarini yuvadi va ularga moddalar almashinuvi uchun zarur oziqlarni yetkazib beradi. Organizmning tashqi muhiti o'zgaruvchan bo'lsa, ichki muhiti o'zgarmasdir. Ichki muhit o'z tarkibi, fizik - kimyoviy xossalari (osmotik bosimi, reaksiyasi va harorati) o'zgarmas doimiyligi organizm yashashi uchun zaruriy omildir. Qon a'zolarning hujayralari bilan(ko'mik va taloqdan tashqari) bevosita qo'shilmaydi. Qon tarkibi bir xil saqlanib turishi uchun u doimiy aylanib yurishi shart. Qonning doimiy harakati bevosita yurak faoliyati orqali ta'minlanadi. Yurak faoliyati to'xtab qolishi bevosita qon aylanishining ham to'xtashiga va organizmning halok bo'lishiga olib keladi. Quyidagi markazlarda qon to'planish miqdori. A'zolar qon plazmasidan ajralgan to'qima suyuqligi (interstitsialsuyuqlik)bilan oziqlanadi. Odam qonini kolloid eritma deb hisoblash mumkin. Bu eritmada uch tipdagi hujayralar; qizil va oq qon tanachalari hamda qon plastinkalari qalqib yuradi. Odam organizmida (o'rtacha 70kgodamda) o'rtacha 4,5 - 5 l qon bo'ladi. Qon hujayra tashqarisidagi suyuqlik hisoblanib tana massasini 7%ini tashkil qiladi. Qon plazmasi tana massasining 4,5 - 5 % ini tashkil qiladi. Qon suyuq qismi plazma, qizil qon tanachalari eritrositlar, oq qon tanachalari leykositlar va qon plastinkalari trombositlardan iborat. Qon plazmasi 55%, shakilli elementlar 45%ni tashkil etadi. Katta yoshli odamda qonning solishtirma og'irligi 1,058-1,062, plazmaniki 1,025 - 1,034, eritrositlarniki 1,090 bo'ladi. Suvning yopishqoqligi 1, ...