Sensor tizimlar. Analizatorlar

Sensor tizimlar (analizatorlar) fiziologiyasi Reja: Xaritalash. Retseptorlar va ularning tasnifi. Retseptorlarning qo'zg'alishi. Barcha tirik organizmlar ovqat topish va o'z turining boshqa jinsiga mansub vakilini topish, turli havf-hatarlardan qochish, fazoda chamalash (orientir) va uning muhim xossalarini baholash uchun, atrof muhit to'g'risida axborot olishga muhtojdir. Aynan shunday imkoniyatni sensor tizimlar (analizatorlar) ta'minlaydilar. Sensor tizim (lotincha sensus - sezish) deganda, asab yo'llari orqali retseptor apparatlari va o'zaro bir-biri bilan bog'langan, MAT ning ma'lum bir tuzilmalarining yig'indisi tushiniladi. Uning vazifasi bir xil fizik tabiatga ega bo'lgan ta'sirlarni tahlil qilib, tashqi signalni kodlash bilan tugallashdan iborat. Sensor tizimi fiziologiyasida obyektiv va subyektiv aspektlar muammosi mavjud. Biz, odam va hayvonlar sezgi a'zolarining birontasini faoliyatini (masalan qon aylanish tizimini o'rganish kabi) kuzatishimiz va tahlil qilishimiz mumkin. Bunday yo'l bilan, biz, obyektiv sensor fiziologiyani o'rganamiz. Biz, bunda to'xtamasdan, ilgarilab borishimiz mumkin va tashqi hodisalar, sezgi a'zolari yordami orqali, hosil qiladigan o'z his-tuyg'ularimizni ilmiy tahlil qilishimiz mumkin. bunday paytda, boshqa odamlar xabar qiladigan analogik tajribani ham asos qilib olishimiz mumkin. Bu holda, biz, subyektiv sensor fiziologiyasi sohasiga kirib kelamiz. subyektiv sensor fiziologiya sezish va idrok qilish faoliyati, ya'ni inson ruhiyati (psixika) bilan shug'ullanadi. obyektiv sensor fiziologiya retseptor potentsiallar, bosh miya sensor markazlaridagi impulslar chastotasi va h.k. bilan shug'ullanadi, ularning barchasi material fenomendir, ya'ni fizikaviy va kimiyoviy tushunchalar yordamida ularni yoritish mumkin. Xaritalash. Mavjud korrelyatsiyani aniqroq belgilash imkoniyatiga ega bo'lish uchun, biz, avvalam bor, sensor fiziologiyani rag'batdan tortib, to idrok qilishgacha bo'lgan turli darajalarining umumiy sxemasini tasavvur qilishimiz kerak (14.1-rasm). Biz, atrof-muhitning ko'p sonli ta'sirlariga yo'liqqan paytimizda, ularning ayrimlari sezgi ...