Suyaklar haqida umumiy ma'lumot. Osteologia

Suyaklar haqida umumiy ma'lumot (osteologia) Reja: Harakat-tayanch a'zolar tizimi Suyaklar haqida umumiy ma'lumot Suyaklar tasnifi Suyaklar vazifasi Suyaklar rivojlanishi Suyaklar arxitektonikasi Suyaklar birlashuvi Gavda skeleti Umurtqa pog'onasining birikishi Ko'krak qafasi Qo'l va oyoq suyaklari Elka kamari suyaklarining birikishi Qo'lning erqin suyaklari Qo'lning erqin suyaklarining birikishi Oyoq skeleti Yaxlit chanoq skeleti Oyoqning qismi suyaklari Odam tanasidagi suyaklar majmuasi skeletni tashkil qiladi skeletos - kuritilgan degan ma'noni anglatadi, uning ogirligi o'rtacha 5-6 kg, ya'ni tana ogirligining 8-10%ini tashkil qiladi. Skeletdagi suyaklar soni 200 dan ziyod. Suyak (os- ossis) qattiq va elastik bo'lib, asosan ikki turdagi moddalardan tashkil topgan. Suyakning 13 qismini uning elastikligini ta'minlovchi organik moddalar, kolgan 23 qismini suyakka qattiqlik beradigan anorganik (klsiy tuzlari fosfat tuzlari) moddalar tashkil qiladi. Suyakdagi elastiklikni (egiluvchanlikni) ossein moddasi ta'minlasa, mineral tuzlar o'z navbatida,suyakka qattiqlik (pishiqlik) xususiyatini beradi. Suyaklar mustahkamligi aynan organik va anorganik moddalarning fiziologik nisbatiga bog'liq va bu nisbat yoshga qarab o'zgaruvchan bo'ladi. Shu bois yosh organizmdagi suyaklar organik moddalarning (ossein va mugo'z) ko'pligi tufayli elastik (egiluvchan), kam sinadigan va mustahkam bo'ladi, yosh ulgaygan sari (hayot davomida iste'mol qilingan mineral tuzlar hisobiga) suyak tarkibidagi tuzlar nisbati o'zgarishi ko'zatiladi, natijada keksa kishilarda suyakning elastiklik xususiyati yo'qolib murtlashadi va tez sinadigan bo'lib qoladi. Organik va anorganik moddalardan tashqari suyak tarikibida D vitamini va kalsiy tuzlari yetishmasligi raxit kasalligi kelib chiqishiga olib keladi. Kasallik oqibatida suyaklarda mustahkamlik kamayadi, yosh suyakning o'sishi va rivojlanishi ishdan chiqadi, shu bois suyaklarning xar tomonlama qiyshayish asorati ko'zatiladi. Vitamin A yetishmasligida suyaklar yo'g'onlashib ichidagi bo'shliq va kanalchalar kengayadi. Ossein, mineral tuzlar va ...