Umumiy tsitologiya

Umumiy tsitologiya Reja: Kirish. Fanning mohiyati, shakllanish bosqichlari. Fanning qismlari, tibbiyotda tutgan o'rni. Fanning asosiy o'rganuvchi masalalari, tadqiqot usullari. O'zbekistonda gistologlar maktabining shakllanishi. Tsitologiya fani va hujayra haqida tushuncha. hujayraning asosiy qismlari. Tsitolemma-plazmolemma, vazifalari, tuzilmalari. Tsitoplazma, tuzilmalari, organellalar, tuzilishi, vazifalari. Kiritmalar. Giaoplazma. Yadro, vazifalari, tarkibi, tuzilishi. hujayra tsitofiziologiyasi, hayot sikli. TMI: hujayra tsitofiziologiyasi GISTOLOGIYa FANIGA KIRISh Gistologiya fani hamma tibbiy-biologik fanlarga to'g'ridan-to'g'ri aloqasi bo'lgani uchun ham u zaminiy fandir. Gistologiya gistos -fan, logos-bilim so'zlaridan olingan va X1X asrda fransuz olimi Maer bu atamani fanga kiritgan. Hozirgi kunda bu fan hujayra, to'qima va a'zolarning gistologik tuzilishini, vazifalarini va rivojlanish qonuniyatlarini o'rganuvchi fan hisoblanadi. Gistologiya fanini uch davrga bo'lib o'rganish odat tusiga kirgan. 1. Mikroskopgacha 2. Mikroskopik 3. Elektronmikroskopik davrlar. Bunday bo'linishning asosiy qirrassida mikroskop yotadi, gistologiya fanining asosiy ish usuli esa mikroskopiyadir. Mikroskopiya mikroskop orqali amalga oshiriladi. Xo'sh, mikroskopgacha bo'lgan davr qancha davom etgan va bu davrda gistologiya fani uchun qanday asoslar yaratilgan. Agar masalaga kengroq qaraydigan bo'lsak, gistologiya fani tibbiyot tarixi bilan chambarchas birlashib ketadi. Asrimizdan avvalgi va keyingi davrlarda Aristotel, Gippokrat, Galen kitoblarida organizmdagi to'qimalar, odamning kelib chiqishi, turli kasalliklar va ularni davolash haqida so'z boradi. Lekin bir narsani unutmaslik kerakki, O'rta Osiyo zaminida 2500 yillar ilgari yaratilgan Avesto kitobida ham bu haqda talaygina axborotlar bor. Shuning uchun, yuqorida nomlari keltirilgan olimlar Avesto dan foydalangan bo'lsalar ajab emas, chunki Avesto asrimizdan avval Iskandar Zulqarnayn orqali Yevropaga tarqalgan. Insoniyat va hayvonot dunyosi vakillarining organizmi qator tuzilma elementlaridan iborat bo'lib, ular o'z taraqqiyot darajasi bilan keskin farq qiladi, yani hujayra - ...