Vabo

Vabo ta'rifi, tarixi, geografik tarqalishi, etiologiyasi, epidemiologiyasi, patogenezi, klinikasi, tashxisi, qiyosiy tashxisi, davolash usullari, profilaktikasi va epidemiyaga qarshi chora-tadbirlar Vabo - diareya, demineralizatsiya, degidratatsiya, metabolik atsidoz, gipovolemik karaxtlik, intoksikatsiya belgilari bilan kechadigan, antroponoz, o'tkir, o'ta xavfli yuqumli kasallik Tarixi va geografik tarqalishi Gippokrat (460-377 yy. m.o.) va Galen (129-216 yy. m.o.) vabo kasalligiga o'xshash kasallik to'g'risida yozib qoldirishgan. Vabo pandemiyasining xronologik jadvali Kasallik asosan epidemiya ko'rinishida uchraydi. Endemik o'choqlar Afrika, Lotin Amerikasi, Hindiston va Janubiy -Sharqiy Osiyoda joylashgan. 2012 yilda dunyo bo'yicha 722487 nafar odamlar kasallangan, shundan 9303 nafari vafot etishgan. Gaitida vabo kalligining epidemiyasi kuzatilib, unda 57914 mingga yaqin odamlar kasallanib, 7418 nafari vafot etgan. Etiologiyasi Vabo qo'zg'atuvchilari Vibrio cholerae 01 classica Vibrio cholerae 01 El-Tor Vibrio cholerae Bengal 0139 Vibrio cholerae non 01 Vabo vibrionining ko'rinishi Antigenlari: O-antigeni- somatik, termostabil N-antigeni- xivchinida bo'ladigan termolabil antigen Serologik variantlari: Ogava - AV Inaba - AS Gikoshima- AVS Vabo vibrionining toksinlari Hujayra va bakteriya qobig'ining toksinlari (endotoksinlar - termostabil lipopolisaxarid kompleksdan iborat) Xolerogen-ekzotoksin, termolabil ( diareya va degidratatsiya chaqiradi) O'tkazuvchanlik omili Gemolizinlar (ekzotoksinlar) shaqlan vergulga o'xshaydi spora va kapsula hosil kilmaydi 1ta baquvvat xivchini bor, o'ta harakatchan grammanfiy ishqoriy muhitda tez ko'payadi fakultativ aerob tashqi muhit ta'siriga birmuncha chidamli ochiq suv havzalarida bir necha haftagacha yashaydi qaynatilgan vodoprovod suvida 1 soatgacha, qaynamaganida 40 soatgacha yashaydi go'sht va sut mahsulotlarida, ho'l mevalarda 9 kungacha yashaydi qaynatilganda, quyosh nuri ta'sirida, dezinfeksiyalovchi moddalar ta'sirida tezda halok bo'ladi El-Tor vibrioni tashqi muhitga chidamli ...