Valeologiya muammolari. Irsiyat va salomatlik. Genotip va fenotip haqida tushuncha. Genotip negizini tashkil etuvchi tizilmalar

Valeologiya muammolari.irsiyat va salomatlik. Genotip va fenotip haqida tushuncha. Genotip negizini tashkil etuvchi tizilmalar Reja: 1. Irsiyat va salomatlik. 2. Genotip va fenotip haqida tushuncha. 3. Irsiy axborotni nasldan-naslga utish qonuniyatlari. 4. Irsiy yoki tugma kasalliklar. 5. Irsiyatga muhit omillarining ta'siri.Irsiy kasalliklarning oldini olishning asosiy yo'nalishlari.Irsiy kasalliklarni aniqlash usullari.yaqin karindoshlar orasidagi nikoh. 1.Irsiyat va salomatlik Genetika tirik organizmning irsiyati, uzgaruvchanligini o'rganadi Irsiyat tufayli hayvon, o'simlik, mikroorganizmlar turi , navi, zoti uchun xos bo'lgan belgilar nasldan-naslga o'tkaziladi va saqlanib koladi.Belgilar nasldan-naslga kupayish orqali utadi. Jinsiy kupayishda belgilarning nasldan-naslga utish qonuniyatlarini Mendel 1965y aniqlangan.1900 qayta kashf qilingan. Organizmning irsiy belgilarini hujayradagi xromosomalar belgilab beradi. Xromosomalar genlar orqali xar kaysi turga xos bo'lgan belgilar kompleksini shakllantiradi. Xromosomalar hujayra yadrosida joylashgan. Xar bir hujayrada bir necha juftdan bir necha un juftgacha xromosomalar bo'ladi. Xromosomalar minglab genlardan iborat 2.Genotip va fenotip haqida tushuncha Xar kaysi tur individi uchun xos bo'lgan genlar yig'indisi genotip deyiladi. Uzgaruvchanlik - organizm yangi belgilari-tur ichidagi individlar o'rtasidagi tafovutlar hosil qilish xususiyatidan iborat. Uzgaruvchanlik individual xarakterga egaligi tufayli populyatsiyalarda turli genotipga ega bo'lgan individlar paydo bo'ladi. Masalan, bita ota-onadan tug'ilgan bolalar bir-biridan farq qiladi. Uzgaruvchanlik 2 xil bo'ladi: a) Irsiy bo'lmagan (modifikatsion) - organizmning individual rivojlanish davrida tashqi muhit ta'sirida paydo bo'ladi.Irsiy bo'lmagan uzgaruvchanlik nasldan naslga berilmaydi. b) Irsiy uzgaruvchanlik - genotipni uzgartiradi, shuning uchun u naslga utadi. Mutatsion - yani xar bir organizm o'ziga xos bo'lib, turli tashqi va ichki omillar ta'sirida paydo bo'lib turadi. Mutatsiyalar organizmning turli morfologik va fiziologik xususiyatlariga masalan, organizm kata kichikligiga va xakozolarga bog'liq. Organizmning ...